6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu, iş dünyası için fırsatlar, yenilikler ve yükümlülüklerle 1 Temmuz’da yürürlüğe girecek. İş dünyası kimi maddelerde değişiklik beklentisi içinde…
2011 yılı sonu itibariyle ülkemizde 860.561 adet şirket bulunuyor. Şirketleri yakından ilgilendiren, ticari hayatı yeni bir anlayışla düzenleyecek olan 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu, 1 Temmuz’da yürürlüğe girecek. 1535 maddeli yasa için geri sayım sürerken iş dünyası kimi maddelerde değişiklik talep ediyor.
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ilk olarak geçen yıl Deloitte ile 7 bölgede bilgilendirme toplantıları gerçekleştirdi. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ve Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği (TÜRMOB) işbirliğiyle, “Şirketlere Yönelik Yeni Türk Ticaret Kanunu Tanıtım ve Eğitim Toplantıları” ise İstanbul’da başlatıldı. Konya, Ankara, Rize ile devam eden, toplam 13 ilde yapılacak toplantılarda iş dünyasının yasaya ilişkin görüşleri alınacak ve bakanlığa iletilecek.
Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı, Müsteşar Ziya Altunyaldız ve TÜRMOB Başkanı Nail Sanlı’nın da katıldığı toplantılarda konuşan TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, iş dünyasının yasaya bakışını anlattı. Hisarcıklıoğlu’na göre, yeni TTK bir devrim ve yasayla ticari yaşama dikilen elbise şık ve modern. Ancak bazı noktalar ticari yaşamın gerçeklerine uymuyor ve elbisedeki potlukları toparlamak, yani bazı rötuşlar yapmak gerekiyor. Hisarcıklıoğlu’na göre kimi çelişkiler şöyle:
“Çek kanunundan hapis cezasını kaldırdık. Niye TTK’da hapis cezaları var?’ diyoruz. ‘Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu yeni kuruldu. Küçük şirketler için raporlama standartları, denetim esasları nasıl belirlenecek?’ diyoruz. ‘Şeffaflık ile ticari sır arasındaki, hesap verilebilirlik ile ilave kağıt yükü arasındaki çizgi bazı yerlerde yanlış mı çizildi?’ diyoruz.”
16 Mart’ta Ankara’da yoğun katılımla gerçekleştirilen “Yeni Türk Ticaret Kanunu’nun Mükelleflere Etkileri” konulu konferansta konuşan Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı ise yeni TTK’nın 11 yıl süren yoğun bir hazırlık sonucunda yasalaştığına dikkati çekti, yasaya ön yargıyla bakılmamasını istedi. “Kanunun ana hedefi, güçlü işletmeler, güçlü sermaye şirketleri ve güçlü Türkiye’dir” diyen Yazıcı, şirketler için ‘kurumsal yönetim’, ‘şirketlerin sürdürülebilir olması’, ‘rekabet gücünün artırılması’, ‘kamu güveninin oluşturulması’ ve ‘şeffaflığın sağlanması’ gibi beş temel hedefin söz konusu olacağını kaydetti. Yazıcı, yaptırımların amacının işletmeleri ve şirketleri cezalandırmak olmadığını ifade etti.
TÜRMOB Başkanı Nail Sanlı da yasayla Türk şirketlerinin AB normlarına ulaşacağını söyledi. Türkiye’nin en önemli sorunlarından birinin şirketlerin kurumsallaşamaması olduğunu vurgulayan Sanlı, “Yeni kanunla şirketlerimiz daha kurumsal bir yapıya kavuşacak. Ancak iş dünyasını rahatsız eden husus bizi de rahatsız eder” dedi.
İTO Başkanı Murat Yalçıntaş ise yaptığı yazılı açıklamayla, uygulamada iş dünyası açısından olumsuz sonuçlara neden olabilecek, bu nedenle düzeltilmesi gerektiğini düşündükleri 6 önemli konunun altını çizdi.
“Ölçeğine bakılmaksızın tüm ermaye şirketlerine bağımsız dış denetim getiriliyor. Bu KOBİ’ler için önemli bir gider kalemi oluşturacak. Şirket ölçeklerine göre sınıflandırma yapılmalı.
Şirket ile ortakları arasında borç doğuran işlemler yasaklanıyor. Borçlanmada limit öngörülmeli ve şirket büyüklüklerine göre belirlenmeli.
İnternet sitesi kurma zorunluluğunda getirilen hapis cezasında şirket ölçeklerine göre sınıflandırma yapılmalı ve yayınlanacak bilgiler, ticari ve kişisel sır kriterleri dikkate alınarak düzenlenmeli.
Her belgede, sermaye ve yetkililerin kimlik bilgileri açıkça gösterilmesi şartı getiriliyor. Belge kavramı açıklanmalı ve gösterilmesi istenen bilgiler sınırlandırılmalı.
Sicil memurluklarına tanınan idari para cezası verme yetkisi, Sicil Müdürlüğü ile mükellefleri karşı karşıya getirecektir. Ceza verme yetkisi asliye ticaret mahkemelerinde kalmalı.”
1 Temmuz’da yürürlüğe girecek yasadaki düzenlemelere gelince…
Şirket birleşmelerinde aynı türden olma şartı kaldırılarak, birleşme sözleşmesinin kapsamı daha somut hale getiriliyor. Şirketlere tür değiştirme imkanı sağlanıyor.
Tek bir kişi tarafından bile şirket kurulabilecek, yönetim kurulu tek kişiden oluşabilecek ve bu kişi şirket ortağı olmayabilecek.
Yönetim kurulu üye tam sayısının çoğunluğu ile toplanıp, hazır bulunanların çoğunluğu ile karar alabilecek. Toplantılar üyelerin elektronik ortamda katılımlarıyla yapılabilecek.
Eski TTK’nın aksine şirketler esas sözleşmelerinde sayılan işletme konuları dışında kalan ticari işlemler de yapabilecek.
Ortakların şirkete borçlanması yasaklanıyor. Şirkete borcu bulunan ortaklar, borçlarını yürürlük tarihi olan 1 Temmuz 2012’den itibaren 3 yıl içinde nakit olarak ödeyecekler.
Bağımsız denetim kapsamına alınan şirketler, konusunda uzman kişilerce denetlenecek. Bağımsız denetim, 1 Ocak 2013 tarihinden itibaren bağımsız denetçiler ya da bağımsız denetim kurulu tarafından yerine getirilecek. Yetkilendirilen Yeminli Mali Müşavirler veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler bağımsız denetçi olarak görev yapabilecekler.