Türkiye’nin bitkisel yağ ihracatında önde gelen pazarlardan olan Irak konusunda Ekonomi Bakanlığı’ndan uyarı geldi. Ülkenin şeker ve yemeklik sıvı yağ ihtiyacını yerli üretimle karşılamak için rafinerilerini faaliyete geçiren firmanın, şekerden sonra sıvı yağda da tekel haline geleceği, bu nedenle pazarda daralma yaşanabileceği bildirildi.
Ekonomi Bakanlığı İhracat Genel Müdürlüğü, ihracatçıları Irak pazarında yaşanacak daralma konusunda uyardı.
İhracatçı Birliklerinin Bakanlığın uyarısını üyelerine duyurduğu, “Irak’a Ayçiçeği Yağı İhracatı” başlıklı yazıda, şunlar kaydedildi:
Şeker ve sıvı yağda Irak firmasına tekel imtiyazı
“Bağdat Ticaret Müşavirliğimizden alınan yazıya atfen Ekonomi Bakanlığı İhracat Genel Müdürlüğü’nden alınan yazıda, 29/05/2017 tarihinde Irak’ın Babil şehrine yönelik düzenlenen heyetin programına atıfta bulunularak, bahse konu program kapsamında, Etihad Food Industries firmasının şeker ve yemeklik yağ rafinelerinde incelemelerde bulunduğu ifade edilmektedir.
Söz konusu firma ziyareti kapsamında firmanın Ticari Departman Müdürü Haidar Al-Noumany tarafından;
Firmalarının %100 Irak sermayesi ile kurulduğu ve üç ortağının bulunduğu,
2015 yılı Şubat ayında şeker rafinerisinin, 2017 yılı Mart ayında da sıvı yağ rafinerisinin faaliyete geçtiği,
Yatırıma başlamadan önce Irak Ticaret Bakanlığı ile yaptıkları anlaşma sonucunda, şeker piyasasında tekel statüsü kazandıkları, yemeklik sıvı yağ için ise ilgili Bakanlıkla görüşmelerinin devam ettiği ve yapılacak mevzuat değişikliği ile Karne Sistemi (Ration Card) kapsamındaki tüm alımların firmalarından yapılacağı,
Rafinasyon kapasitesi artıyor
Brezilya’dan ham şeker ithal edilerek günlük 3.000 ton beyaz şeker, Ukrayna, Rusya ve Arjantin’den ham ayçiçeği yağı ithal edilerek 2.000 ton yemeklik ayçiçeği yağı elde edildiği, yıl sonunda iki yeni üretim hattının devreye girmesiyle rafinasyon kapasitesinin günlük 4.000 tona çıkacağı,
Ticaret Bakanlığı’na bağlı Foodstuff Şirketi ile Karne Sistemi için 120.000 ton ayçiçeği yağı sözleşmesi imzaladıkları, “Al-Dar” markasıyla Merkezi Irak’ta pazarlama faaliyetlerinin başladığı, hedeflerinin tüm Irak piyasasını ele geçirmek olduğu, mevcut koşullarda Türk firmalarından daha ucuza rafinasyon yaptıkları, yıl sonunda kapasite artışıyla birlikte satış fiyatlarını düşürerek Irak’ın kuzeyinde de hakim konuma geçecekleri,
Önümüzdeki dönemde hayvan yemi olarak kullanılmak üzere soya üretimine de başlanacağı hususlarında bilgi verildiği bildirilmekte olup;
anılan Karne Sistemi kapsamında 2017 yılı içerisinde ihracatçılarımızla Foodstuff arasında 89.441 tonluk ayçiçeği yağı sözleşmesi imzalanmasına karşın, Etihad firmasının yemeklik sıvı yağ rafinerisinin ayçiçeği yağı ihracatçılarımızın gerek Karne Sistemindeki ağırlığında gerekse Irak’taki pazar payında azalışa neden olabileceği yönünde değerlendirmelerde bulunulduğu ifade edilmektedir.”
Irak ayçiçek yağı ihracatında ilk sırada
Türkiye, yağlı tohum üretiminin yeterli olmaması nedeniyle yıllık 3 milyar dolar civarında tohum ve ham yağ ithal ediyor.
İthal ettiği tohum ve ham yağın bir bölümünü işleyerek ihraç eden Türkiye, geçen yıl 889 bin ton bitkisel yağ ihracatı gerçekleştirilirken, bu ihracatın 702 bin tonunu likit yağ,187 bin tonunu ise margarin oluşturdu. Likit yağ ihracatının neredeyse tamamını ayçiçek yağı oluşturuyor.
Türkiye’nin ayçiçek yağı ihracatında ilk sırada Irak yeri alıyor. İhracatın yüzde 60’ı Irak’a, yüzde 20’si Suriye’ye yapılıyor.
