Sırbistan’da yapılan ve fazla bilinmeyen eşek sütü peyniri, yaşlanmayı önlediği ve cinsel gücü arttırdığına inanılarak tüketiliyor. Bu peynir aynı zamanda dünyanın en pahalı peyniri olarak kabul ediliyor.
Belgrad’ın 90 kilometre kuzeybatısında yer alan ve içinden geçen nehirden adını alan Zasavica tam bir doğa cenneti. Bölgede yaşayan eşekler oldukça sosyal ve zeki hayvanlar. Eşek sütü ve eşek sütü peyniri de yaygın şekilde üretiliyor ve bölge bu ürünlerle tanınıyor.
Birkaç yıl önce Ünlü Sırp tenisçi Novak Djokovic’in restoranları için bu bölgeden eşek peyniri temin ettiği de söylenmişti.
Bölgede yaşayan Slobodan Simić de bu ürünleri çok seven, doğa aşığı birisi. Bu sevgisi sayesinde gösterdiği çabalarla bölgeyi bataklıktan doğa koruma alanına dönüştürmeyi başarmış.
Fotoğraf: Kristin Vuković
Eşek sütü peyniri nasıl yapılıyor?
Bu, daha önce pek üretilebilmiş bir ürün olmadığından başarması biraz zaman almış. Süt ürünleri teknolojisi uzmanı Stevan Marinković bu çalışmaları yürütmüş.
Eşek sütünde peynir üretmek için gerekli miktarda kazein (süt proteini) bulunmuyor. Marinković bu nedenle karışıma bir miktar keçi sütü ekleyerek üretmeyi başarmış. En başarılı olan karışımda %60 eşek sütü, %40 da keçi sütü bulunuyor.
Eşek sütünden yapılan peynir için herhangi bir yazılı kural olmasa da, pastörize edilmemiş sütle ilgili kaygılar nedeniyle üretim durdurulmaya çalışılmış. Ancak bu sorunlar aşılmış ve bu değerli ürünün üretimi devam etmiş.
Neden en pahalı peynir?
Bu peynir dişi eşeklerin süt veriminin oldukça düşük olması nedeniyle çok pahalı. Sütün vitamin ve mineral açısından çok zengin olmasına karşın eşeklerin günlük süt verimi yalnızca 300 mililitre (0.3 litre) kadar.
Bazı inek türlerinin günlük süt veriminin 20-25 litre civarına çıkabildiği düşünülürse, eşek sütünün ve peynirinin neden bu kadar pahalı olduğu daha iyi anlaşılabilir.
Fotoğraf: Kristin Vuković
Türk kahvesinin yanında eşek sütü
Bu bölgede yaşayan Türk kahvesi ile birlikte tatlı bir bardak eşek sütü de tüketiyor. Türk kahvesini seven bizler için kulağa garip gelse de bölgede oldukça benimsenen bir gelenek.
Eşek sütü ülkemizde de var
Eşek sütü ülkemizde nadiren de olsa satılıyor. Eşek sütünün potansiyelini gören bazı girişimciler bu alana yatırım yaparak eşek sütünü üretiyor. Ürün litresi 100 lira gibi oldukça yüksek bir fiyattan alıcı buluyor.
Eşek sütünün akciğer hastasına, bağırsak kanserine, KOAH hastasına, kemik erimesine iyi geldiğine inanılıyor. Üstelik bu sütü tüketmenin bilinen bir yan etkisi de yok.
Talebe yetişemediklerini dile getiren üreticiler, eşek sütünden aylık 10 bin lira civarı gelir elde ettiklerini söylüyor.
