Dünya Sağlık Örgütü, doymuş yağ asitleri ve trans yağ asitlerinin tüketimine yönelik hazırladığı kılavuz taslağını kamuoyunun görüşüne açtı. İlgili taraflardan 1 Temmuz 2018 tarihine kadar taslak hakkında görüşleri toplanacak. Kılavuzun 2018 sonlarına doğru tamamlanması bekleniyor.
Çocuk ve yetişkinlerde kardiyovasküler hastalık riskinin düşürülmesini amaçlayan kılavuzda doymuş yağ asitleri tüketiminin toplam enerji tüketiminin %10’undan, trans yağ asitleri tüketiminin ise %1 ile sınırlanması öneriliyor. Bu yağların tüketiminin azaltılması ile ortaya çıkacak enerji eksiğinin ise çoklu doymamış yağ asitleri ile ikame edilmesi tavsiye ediliyor.
Dünya Sağlık Örgütü; sodyum, potasyum ve şekerleri konu alan kılavuzlarından sonra doymuş yağ asitleri ve trans yağ asitleri ile ilgili kılavuzu hazırlıyor. Bu çalışma da diğerleri gibi, 1989’da oluşturulan ve son olarak 2002’de güncellenen, bulaşıcı olmayan hastalıkların önlenmesi ile ilgili kılavuzun güncellemesi çalışmalarının bir parçası.
Doymuş yağ hayvansal ve bitkisel gıdalarda bulunabiliyor
Doymuş yağlar tereyağı, süt, et, somon gibi bazı yağlı balıklar ve yumurta sarısı gibi hayvansal ürünlerde bulunuyor. Bunun yanında bitkilerden elde edilen çikolata, kakaolu kremalar, yemişler, Hindistan cevizi, palm ve palmiye çekirdeği yağlarından da doymuş yağlar yer alıyor.
Trans yağlar ise doğal olarak inek, koyun, keçi gibi çiftlik hayvanlarından elde edilen et ve süt ürünlerinde bulunuyor. Ayrıca bitkisel sıvı yağların endüstriyel olarak katılaştırılmak üzere hidrojenizasyonu sırasında da trans yağlar oluşuyor. Endüstriyel kaynaklı trans yağlar fırıncılık ve kızartma ürünlerde, atıştırmalıklarda ve daha birçok üründe karşımıza çıkabiliyor.
Trans yağlar kalp damar hastalıkları ile ilişkilendiriliyor
Doymuş ve trans yağ asitlerinin tüketiminin, kardiyovasküler hastalıklar ve buna bağlı ölümlerde önemli bir rol oynadığı bilimsel araştırmalarla kanıtlanmış durumda. Karidyovasküler hastalıklar küresel anlamda en yaygın ölüm sebebi olarak görülüyor. 2016 yılında kalp damar hastalıklarına 17 milyondan fazla ölüm olduğu bildiriliyor.
Dünya Sağlık Örgütü’nün kılavuz taslağında yer alan tavsiyeler 2002’de güncellenen raporla farklılık göstermiyor. Taslakta doymuş yağ tüketiminin çocuk ve yetişkinlerde enerji tüketiminin %10’u ile sınırlanması, trans yağ tüketiminin ise en fazla %1 olması öneriliyor.
Aktif bir erkeğin günlük enerji ihtiyacı ortalama 2500 kilokalori. DSÖ tavsiyelerine göre doymuş yağ tüketiminin 250 kilokaloriyi aşmamasına dikkat etmek gerekiyor. Bu miktar da 30 gram doymuş yağa karşılık geliyor. Uzmanlar 30 gram doymuş yağın; 50 gram tereyağ, 130-150 gram yağlı peynir, 1 litre tam yağlı süt, 50 gram palm yağı gibi kaynaklarla alınabildiğine dikkat çekiyor.
DSÖ’nün kılavuz taslağına bu bağlantı üzerinden ulaşılabiliyor.
