Sussex Üniversitesi’nden Dr. Nachiappan Subramanian, gıda talep ve arzı arasındaki dengesizliğin tedarik zinciri boyunca kamçı etkisiyle arttığını, bunun da gıda atıklarına neden olduğunu söyledi.
Sıfır Gıda Atığı Liderler Ağı toplantısı için Ankara’ya gelen, İngiltere Sussex Üniversitesi’nden operasyon ve lojistik yönetim uzmanı Dr. Nachiappan Subramanian, Gıdahattı’na yaptığı açıklamada sıfır gıda atığı konusunda atılması gereken adımlara değindi.
“Gıda tedarik zinciri paydaşları arasında farkındalık yaratarak atıkları azaltmak için Sıfır Gıda Atığı platformunu oluşturduk. Türkiye’nin bu konuda öncülük etmesinden mutluluk duyuyoruz.
Gıda atıklarının önlenmesi konusunda gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler arasındaki farka baktığımızda, gelişmiş ülkelerde gıda tedarik zincirinde entegrasyonun iyi işlediğini görüyoruz. Entegrasyon ile gıdanın izlenebilirliği sağlanabilir. Bunun yapılabilmesi için kilit nokta ise teknoloji ve farkındalık yaratılması.”
Sıfır gıda atığı için Blockchain ve Nesnelerin İnterneti
“Bugün Blockchain, Nesnelerin İnterneti gibi son teknolojilerin gıda tedarik zincirinde kullanılması konuşuluyor. Birçok ülkede gıda devleri bu teknolojilere öncülük etmek üzere ciddi yatırımlar yapıyor.
Türkiye’de gıda tedarik zinciri aşamalarında devasa kayıplar var. Biz geleneksel tedarik zinciri anlayışında buna kamçı etkisi diyoruz. Özellikle soğuk zincirde kamçı etkisini inceliyoruz. Amacımız Türkiye’de bunun boyutlarını ölçmek, insanlara göstermek, ne kadar gıda kaybı olduğu konusunda farkındalık yaratmak ve bunun üstesinden nasıl geleceğimizi pilot projeler yoluyla ortaya koymak. Bu konuda Türk paydaşlarla çalışmaktan ve beraber sıfır atık hedefine yürümekten dolayı çok memnunuz.”
Kamçı etkisi nedir?
Kamçı etkisi tedarik zincirlerinde tahminlerin verimsizliğini tarif eden bir olgudur. Bunu en iyi anlatan, Stanford Üniversitesi’nden Prof. Hau Lee‘nin aktardığı bir örnek olaydır: Bir araba üreticisinde satış ve pazarlama departmanı, talep görmeyen “yeşil” arabaları elden çıkarmak için bir promosyon başlatarak stokları eritir. Üretim ayağı ise, durumu talebin arttığı şeklinde yorumlayarak daha fazla yeşil araba üretmeye başlar.
Tüketici ile bire bir temas halinde olan perakende sektörü, talep dalgalanmalarını yakından izleyerek buna göre pozisyon alabilmektedir. Ancak gıda tedarik zincirinde tüketiciden uzaklaştıkça bu dalgalanmaların etkisi büyümektedir. Bu şekilde genişleyen dalgalanma motifine görüntü benzerliği nedeniyle kamçı etkisi denilmektedir. Bu etkiyi minimuma indirmenin tek yolu, gıda tedarik zincirinin tüm halkaları arasında hızlı bilgi alışverişinin, yani entegrasyonun sağlanmasıdır.
