Türkiye, 2007 sezonunun ilk dokuz ayında 114 milyon dolarlık zeytinyağı ihracatı yaptı. İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi (İGEME) Uzmanı Çağlar Göksu, ihracatta ekstra natürel ve natürel zeytinyağların yıldızının parladığını söyledi.
Son on yıldır her sezon ortalama 132 milyon dolarlık zeytinyağı ihracatı yapan Türkiye, bu yıl ise sezonun ilk dokuz ayında 114 milyon dolarlık ihracat rakamına ulaştı. Türkiye’nin net zeytinyağı ihracatçısı ülkeler arasında bulunduğunu anlatan İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi (İGEME) Uzmanı Çağlar Göksu, ihraç pazarlarının genişlemesiyle son 10 sezondur ihracat ortalamasının yaklaşık 132 milyon dolar olduğunu kaydediyor. Göksu, 2005 ve 2006 sezonunda üretimde yok yılı yaşanması nedeniyle ihracatın düşüş göstermesine rağmen, 206 milyon dolar ihracat değerine ulaşıldığına dikkat çekiyor. 2006 ve 2007 sezonunun ilk dokuz ayı itibariyle 34 bin ton ve 114 milyon dolarlık zeytinyağı ihracatı yapıldığını ifade eden Göksu, “Son yıllarda ekstra natürel ve natürel zeytinyağının toplam zeytinyağı ihracatındaki payı arttı. Ekstra natürel zeytinyağının 1996 yılında toplam zeytinyağı ihracatındaki payı yüzde 5 iken 2001 yılında yüzde 35’e, 2006 yılında da yüzde 22’e ulaştı” diyor. Dünyada zeytinyağına yönelik talebin artmasının Türkiye için yeni ihraç pazarlarının ortaya çıkmasına neden olduğunu kaydeden Göksu, 2006 yılında yaklaşık 75 ülkeye zeytinyağı ihracatı yapıldığını vurguluyor. Türkiye’nin zeytinyağı ihracatının üretimde meydana gelen dalgalanmalar sebebiyle keskin artış ve düşüşler gösterdiğini söyleyen Göksu, işleme teknolojisinin, pazarlama politikalarının ve rakiplerin ihracatı etkileyen önemli unsurlar olduğunu ifade ediyor.
Üretici ve ihracatçı konumdaki İspanya ve İtalya’nın ihracatta en önemli yere sahip olan ülkeler olduğunu ifade eden Göksu, zeytinyağı ihracatında bu ülkelerin üretim ve talep durumlarının belirleyici rol oynadığına işaret ediyor. Üretici AB ülkelerinin Türkiye için büyük pazar oluşturduğunu dile getiren Göksu, üretimlerin düşük gerçekleştiği yıllarda ihracatın arttığını ancak bu ülkelere dökme formda ihraç edildiğini belirtiyor.
AB’nin zeytinyağında uyguladığı gümrük vergilerinin Türk zeytinyağının AB içinde, özellikle üretici olmayan Orta ve Kuzey ülkelerinde pazarlanmasını kısıtladığını belirten Göksu, “Son yıllarda Türkiye açısından önemli ve istikrarlı zeytinyağı ithalatçısı ABD oldu. ABD’nin son üç sezonda ihracatımızdaki ortalama payı yüzde 20’dir. İhracatın büyük bir bölümünün üretici ve ihracatçı olan İtalya ve İspanya’ya yöneldiği gözönüne alındığında pazarların geliştirilmesi gerekiyor. Türkiye’nin bazı yok yıllarında az miktarlarda zeytinyağı ithalatı bulunmasına karşın son yıllarda önemli ölçüde bir ithalat yapıldı” diye konuşuyor.
Zeytin üretiminin Akdeniz ve benzeri iklime sahip olan ülkelerde gerçekleşmesiyle ihracatta sınırlı sayıda ülkenin söz sahibi olduğunu belirten Göksu, dünya zeytinyağı ihracatının yaklaşık yüzde 90’ının yedi ülke tarafından gerçekleştirildiğini kaydediyor. AB’nin zeytinyağı üretiminde kendi kendine yeter durumda olduğunu dile getiren Göksu, AB ülkelerinin topluluk içi ticaret hariç olmak üzere, dünya zeytinyağı ihracatının yarısından fazlasını gerçekleştirdiğini söylüyor. 2006 ve 2007 sezonunda AB dışına İtalya’nın 220 bin ton, İspanya’nın 115 bin ton, Yunanistan’ın 15 bin ton, Portekiz’in 19 bin ton ihracat gerçekleştirdiklerinin tahmin edildiğine değinen Göksu, Uluslararası Zeytinyağı Konseyi’nin verilerine göre Türkiye’nin 75 bin ton ihracat yaptığını belirtiyor.
Göksu, son yıllarda dünyada zeytinyağı tüketiminin artmasıyla birlikte başta ABD, Brezilya ve Japonya olmak üzere bir çok ülkede ithalatın yükseldiğini vurgulayarak, ABD’in 240 bin ton’a yakın ithalat gerçekleştirdiğini söylüyor. Giderek artan sağlık bilinci ve doğal yollarla üretilmiş olan gıdalara talep nedeniyle dünya ticaretinde zeytinyağının öneminin daha da artmasının beklendiğini ifade eden Göksu, “Artan gelir düzeyi ve yükselen hayat standartları, zeytinyağı için yeni pazarların oluşmasına yol açacak. Özellikle Uluslararası Zeytinyağı Konseyi’nin tanıtım kampanyaları ve promosyon faaliyetleri için hedef pazarlar arasında Çin, Hindistan ve Rusya Federasyonu gibi ülkeler yer alıyor” şeklinde konuşuyor.
