Damızlık tavuğa 30 milyon dolar gidiyor, horozlar hediye geliyor

Sağlıklı Tavuk Bilgi Platformu Başkanı Zuhal Daştan, bu yıl Türkiye’nin damızlık tavuk ithalatının 6,5 milyon adedi bulacağını, bunun parasal değerinin 30 milyon dolar olacağını söyledi. Daştan, damızlık tavuk ithalatının 100 adetlik seriler halinde gerçekleştiğini, her seriye 15 adet horozun ücretsiz olarak konulduğunu belirtti. Daştan, Türkiye’nin damızlık tavuk ithalatının yüzde 70’ine yakınını İskoçya merkezli Ross adlı şirketten gerçekleştirdiğini vurguladı.

Safkan üretim yok

Pak Piliç-Mudurnu’nun Genel Müdürlüğünü de yürüten Zuhal Daştan, dünyada çok değişik tavuk cinsleri olduğunu ifade ederek, şöyle konuştu: "Ancak, günümüzde safkan üretim söz konusu değil. Sokak köpeklerinde nasıl cins-ırk karışması varsa tavukçulukta da öyledir. Cins karışımı tavukçuluk açısından, tavuk eti tüketiminde herhangi bir sorun oluşturmaz."

Cins geliştirmek zor

Zuhal Daştan, "Türkiye, büyükbaş hayvancılıkta yerli ırk geliştirme üzerine epey çalıştı. Tavukta da aynı şey söz konusu olamaz mı?" sorusunu şöyle yanıtladı: "Aslında Ankara’da bir Tavukçuluk Araştırma Merkezi var. Bazı araştırmalar yapıyorlar ama kendi tavuk cinsimizi geliştirmemiz pek mümkün değil. Zaten bu konuda dünya pazarına da başta Ross olmak üzere 3-4 uluslararası şirket hâkim. Daha küçükleri de kolay kolay yaşatmıyorlar. Dünyada damızlık pazarının yarısı Ross’un elindedir. Onun dışında İngiltere’den Cobb, Fransız Hubberd vardır."

365 gün eşleşir

Tavuğun büyümeye ve doğurmaya çok yatkın olduğuna dikkat çeken Daştan, şöyle konuştu: "Tavuk 365 gün eşleşip doğurur. Et tavuklarının ömrü 40-45 gün sürer. Anne babaların ömrü ise 1-1,5 yıla kadar çıkar. Babaların, yani horozların ayakları tutunamaz hale gelince, işi biter, kesime gider. Çünkü eşleşme için tavuğun üzerine tünemesi gerekir. Ayağında bozulmalar başlayan horoz, tavuğun üstünde tutunamaz."

Kene mangalı vurdu iflaslar gelebilir

Zuhal Daştan, keneden bulaşan kırım kongo kanamalı hastalığı korkusu nedeniyle pikniğe çıkanların sayısında önceki yıllara oranla azalma olduğuna dikkat çekerek, şöyle konuştu: "Piknik, diğer adıyla mangal mevsimi bizim satışlarımızın en canlı olduğu dönemdir. Bu yıl kene korkusu nedeniyle pikniğe çıkanların sayısında önemli azalma var. Satışlarımızdan bunu görüyoruz. Önümüzdeki üç ayda satışlarımızda biraz hareketlenme olmazsa, sektörümüzden iflaslar gündeme gelebilir. Zaten şu anda üretimi kısmaya başladık."

Tavukta hormon kullanmaya değmez o yüzden risk yok

Sağlıklı Tavuk Bilgi Platformu Başkanı Zuhal Daştan, sığırda hormon riskinin büyük olduğunu, buna karşın tavukta asla böyle bir risk yaşanmadığını savunarak, şunları dile getirdi: "et hayvancılığında erkeğe dişilik hormonu verilerek, sakinleşmesi, fazla hareket etmeden kilo alması sağlanmaya çalışılır. Sığırda kullanılan hormonun kalıntısı sofralarımıza kadar gelebiliyor. Oysa tavukta böyle bir risk yok. Çünkü tavukta hormon kullanmak ekonomik değil. Eğer ekonomik olsaydı, tavukçuluk sektörü hormon kullanmaz mıydı? Elbette kullanırdı."

Yüzde 5’ten fazla civciv öldüren cezasını ödüyor

Zuhal Daştan’ın verdiği bilgiye göre, şirketler civcivi üretip, anlaşmalı çiftçilere gönderiyor.Çiftçilerle yapılan anlaşmada, "Yüzde 5’ten fazla civciv ölürse ceza ödersin" maddesi yer alıyor. Çiftliklerde yetişen tavuklar 35-45 gün arası dönemde kesime gönderiliyor.

Anlaşmalı çiftçilerin tavuk başına ciroları 66 YKr dolayında bulunuyor. Anlaşmalı çiftçiler ortalama yüzde 30 dolayında kar marjıyla çalışıyor. İşi biten anne, ’çıkma tavuk’ olarak satılır

Zuhal Daştan, damızlık tavukların doğurma dönemlerinin sonunda ’çıkma’ olarak pazara sunulduğunu kaydederek, şunları anlattı: "Bu tavuklar normalde sosis, salam üretiminde kullanılır. Kartlaştığı için doğrudan sofraya koymak da zorlaşır. Normal tavuk 20-25 dakikada pişerken, ’çıkma’lar 1,5-2 saatten önce pişmez. Zaten sözünü ettiğim ’çıkma tavuk’lar, etiketinde de belirtilir. Fiyatı da normalin yarısı kadardır."

Antibiyotik riski hepsinde olabilir, denetim lazım

Zuhal Daştan, antibiyotik kalıntısı riskinin kırmızı et, balık ve tavukta söz konusu olabildiğini belirterek, şu bilgileri verdi: "Hepsinde antibiyotik veya antibiyotikli yem kullanımını kesimden 7 gün önce kesmek gerekir. Tarım Bakanlığı tavuk çiftliklerinde, kesim ve üretim merkezlerinde bu konuda denetimler yapar. Sağlıklı Tavuk Bilgi Platformu’na üye 15 şirket var. Bunların denetimi daha kolay. Onun dışında biz üyelerimizi bağımsız bir denetim şirketine denetletiyoruz. Ayrıca bu konuda Avrupa Birliği’nin (AB) koyduğu kurallara da uyuyoruz. AB şu anda 8 antibiyotik türünün kullanımına izin veriyor. AB’nin hedefinde 2012 yılına gelindiğinde antibiyotik kullanımını sıfıra indirmek var. Biz Platform üyesi şirketler olarak 365 gün 24 saat medyanın, sivil toplum örgütlerinin, üniversitelerin denetimine açığız.

Dökme ürün yasak ama her yerde satılıyor

Zuhal Daştan, kuş gribi krizi sonrasında tavukta paketli, izlenebilir ürünlere ciddi bir kayma olduğunu ifade ederek, şunları dile getirdi: "Artık dökme tavuk satmak yasak. Çünkü, dökmenin son kullanma tarihinin ne olduğunu bilemezsiniz. Kasaba, markete gittiğinizde, ’bugün geldi, taze’ der. Oysa paketlide son kullanma tarihini rahatlıkla görürsünüz. Biz üreticiler olarak pazara paketli veririz, bazı market ve kasaplar, paketinden çıkarıp müşteriye öyle satmayı tercih eder." Hürriyet Gazetesi/10.07.2008