Su Şurası lansmanında konuşan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “Su zengini bir ülke değiliz. Bilakis kişi başına kullanılabilir su miktarı dikkate alındığında su stresi çeken bir ülkeyiz. Suyumuzu korumakla vatanımızı korumak arasında hiçbir fark yoktur” dedi. Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli de, “1. Su Şurası ile Cumhuriyet tarihinde bir ilke imza atıyoruz” diye konuştu.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Beştepe’deki Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde düzenlenen 1. Su Şurası Lansmanı ve 363 Tesisin Toplu Açılış Töreni’ne katılarak, bir konuşma yaptı.
Ekonomiye yıllık 427 milyon TL katkı!
DSİ tarafından yapımı tamamlanan tesisler sayesinde 146,5 milyon metreküp suyun depolandığını, yıllık 12,3 milyon metreküp içme suyu elde edildiğini ifade eden Erdoğan, günlük 299 bin metreküp suyun arıtıldığını, 418 bin 500 dekar arazinin sulu tarıma açıldığını söyledi.
Böylece Türk ekonomisine yıllık 427 milyon liraya yakın katkı sağlandığını vurgulayan Erdoğan, aralarında baraj, içme suyu, sulama, toplulaştırma, atık su ve taşkın koruma tesislerinin yer aldığı toplam yatırım tutarı 5 milyar 200 milyon liraya varan eserlerin ülkeye hayırlı olmasını diledi.
“Su, vazgeçilmez bir nimet”
Ülkemizin ve dünyanın su konusunda derin tartışmaların içinde olduğu bir dönemde 1. Su Şurası’nın gerçekleştirilecek olmasını isabetli bulduğunu belirten Cumhurbaşkanı Erdoğan, suyun bütün canlılar gibi insanlık için de vazgeçilmez bir nimet olduğuna dikkati çekerek, sadece hayat için değil ekonomik kalkınma ve büyüme için de suyun ikamesi olmayan unsurlardan biri olduğunu kaydetti.
Bu ihtiyacı sürdürülebilir şekilde karşılayabilmek için mevcut kaynakları en verimli şekilde kullanmanın ve israfı engellemenin önem arz ettiğini vurgulayan Erdoğan, şunları söyledi:
“Nüfusun hızla çoğalması, iklim değişikliği, kuraklık gibi sebeplerle su ihtiyacının giderek arttığını görüyoruz. Su ihtiyacı artarken insanlığın istifadesine de bulunan su kaynakları günden güne azalıyor. Bu daralma beraberinde kuraklığı, yoksulluğu ve açlığı getiriyor. Yine su kıtlığına bağlı olarak ekolojik denge bozulmakta, biyolojik çeşitlilik kaybolmakta, insanlığın gıda güvenliği tehlikeye girmektedir. Bu vahim tablo ise sosyal çalkantılardan düzensiz göçe, kıtlıktan beynelmilel gerilimlere kadar pek çok soruna sebebiyet veriyor. Kimi uluslararası kuruluşlar, 2025 yılına kadar su kıtlığı yüzünden 700 milyondan fazla kişinin göç riski altında kalabileceğini ifade ediyor. Nil Nehri havzasındaki kimi ülkeler arasında yaşanan sert tartışmalar, su meselesinin stratejik boyutunun işaretidir. Benzer sıkıntılar dünyanın başka ülkelerinde de bölgelerinde de nüksetmeye başlamıştır. Nüfusla birlikte artan gıda ve enerji talebiyle iklim değişikliğinin yıkıcı etkileri gelecekte daha büyük risklerin bizi beklediğini gösteriyor. Bu karamsar tablodan ülkemizin etkilenmemesi elbette mümkün değildir.”
“Su stresi çeken bir ülkeyiz”
“Toplumumuzdaki yaygın kanaatin aksine su zengini bir ülke de değiliz. Bilakis kişi başına kullanılabilir su miktarı dikkate alındığında su stresi çeken bir ülkeyiz.” diyen Erdoğan, Türkiye’nin elindeki sınırlı su kaynaklarını Irak ve Suriye gibi iki komşusuyla da paylaşmak mecburiyetinde olduğunu hatırlattı.
Erdoğan, “Komşularımızın su ihtiyaçlarının karşılanması noktasında gereken hassasiyeti bugüne kadar hep sergiledik. Su meselesini ikili ilişkilerimizde tehdit veya pazarlık aracına hiçbir zaman dönüştürmedik. Bundan sonra da aynı hakkaniyetli tavrımızı muhafaza edeceğiz” dedi.
“Suyumuzu korumakla, vatanımızı korumak arasında hiçbir fark yoktur”
“Suyumuzu korumakla vatanımızı korumak arasında mahiyet itibarıyla hiçbir fark yoktur.” vurgusu yapan Erdoğan, bunun için üzerlerine düşen görevler olduğunu söyledi. Tarımsal sulama sistemlerini yenilemeleri ve geliştirmeleri gerektiğini altını çizen Erdoğan, şunları kaydetti:
“İçme ve sulama suyuyla ilgili altyapılardaki kayıp kaçak oranlarını mutlaka düşünmeliyiz. Bireysel tasarrufu teşvik ederek, mevcut kaynaklarımızı daha verimli kullanmalıyız. Su kaynaklarımızı kirlilikten ve diğer olumsuz etkilerden korumalıyız. Bu anlayışla ve suyun gücünü milletle buluşturmak hedefiyle sadece su alanına yaptığımız yatırımların toplam bedeli 255 milyar lirayı geçiyor. Son 19 yılda çevrecilik adına ruhen ve fiziken çevreyi kirletenlere inat ülkemize 600’ü baraj olmak üzere 8 bin 697 yeni tesis kazandırdık. Sınıfında dünyanın en büyük hacimli ve en uzun gözdesine sahip olan Ilısu Prof. Dr. Veysel Eroğlu Barajı ile yine dünyanın en yüksek altınca barajı olan Deriner Barajı’nı vatandaşlarımızın istifadesine sunduk. Tamamlandığında ülkemizin en yüksek barajı olacak Yusufeli Barajı’nda gövde inşaatı bitmek üzeredir. Adnan Menderes Barajı ile Aydın’ın, Mavi Tünel Projesi ile Konya Ovası’nın yüz yıllık hayallerini gerçeğe dönüştürdük. GAP kapsamında baraj ve sulama projelerini tamamlamak için özel çalışma yürüttük. Böylece ekonomik sulanabilir arazilerimizin toplamını 67 milyon dekara çıkardık.”
Yeraltı barajı sayısı 150’ye yükselecek
Şehirlerin 2040, 2050, hatta 2071’e kadar olan içme ve kullanma suyu ihtiyaçlarını planladıklarını dile getiren Erdoğan, Türkiye genelinde 262 içme suyu tesisi ile 41 milyon vatandaşa yıllık 2 milyar 700 milyon metreküp ilave içme ve kullanma suyu temin ettiklerini aktardı.
Hidroelektrik santral projelerinde kamu-özel sektör işbirliği sayesinde devletin sırtından 60 milyar dolar tutarında bir yatırım yükünü kaldırdıklarını, Türkiye’nin 44 milyar kilovatsaatlik elektrik üretim kapasitesini 108 milyar kilovatsaate çıkardıklarını belirten Erdoğan, “İklim değişikliği ve nüfus artışı sebebiyle önemi giderek artan depolama yapılarına alternatif olarak 26 adet yeraltı barajı inşa ettik. 2023 yılına kadar tamamlanan yeraltı barajı sayısını 150’ye yükselteceğiz.” diye konuştu.
315 bin metreküp su arıtılarak tarımsal sulamada kullanılıyor
Cumhurbaşkanı Erdoğan, su arıtma imkânlarının da geliştiğine işaret ederek, bugün “su fakiri” denilen birçok ülkenin özellikle tarımsal sulamada bu imkândan ciddi oranlarda faydalandığına dikkati çekti. Su arıtma teknolojilerine büyük yatırım yaptıklarını belirten Erdoğan, şunları kaydetti:
“Hâlihazırda günlük 315 bin metreküp suyu arıtarak tarımsal sulamada yeniden kullanılabilecek şekilde insanımızın hizmetine sunuyoruz. Sanayi sektöründe de suyun verimli kullanımı için gereken tedbirleri alıyoruz. Sulamada halen yüzde 46 olan randımanı, yaptığımız yatırımlar ve aldığımız tedbirlerle 2024 yılında yüzde 55’e yükseltmeyi hedefliyoruz. Önümüzdeki dönemde tüm bu alanlara yatırım yapmayı sürdüreceğiz. Hedeflerimize daha hızlı ulaşabilmek ve su yönetimindeki yetki çatışmalarını önlemek amacıyla Meclis’te bir su kanunu hazırlıyoruz. Şura zemininde yapılacak çalışmaların, bu kanunun şekillenmesine katkı sağlayacağına inanıyorum.”
“Tarım sektörü pandemide de büyümeye devam etti”
Koronavirüs salgınının tüm dünyada dengeleri altüst ettiği bir dönemden geçildiğini hatırlatan Erdoğan, şimdiye kadar 2 milyon 800 bin insanın hayatına mal olan salgının küresel ekonominin parametrelerini de kökten değiştirdiğini söyledi.
Bu süreçte güçlü sağlık altyapısı yanında, tarıma ve suya bağlı gıda güvenliğinin stratejik öneminin de görüldüğünün altını çizen Erdoğan, şunları kaydetti:
“Tıpkı sağlık gibi tarımında ihmale gelmez bir alan olduğu gerçeği kendine bir kez daha dayatmıştır. Hamdolsun 2020, son 19 yılda sağlıkla birlikte tarıma yaptığımız yatırımların da meyvesini topladığımız bir sene oldu.
Geride bıraktığımız dönemde, salgın ve meteorolojik kuraklığa rağmen tarımsal üretimde Cumhuriyet tarihinin rekorlarını kırdık. Tarım sektörümüz sağladığımız destekler ve yeni projelerle büyüme ve güçlenmeye devam etti. Geçen yıl tarım sektörümüz yüzde 4,8 gibi önemli bir büyüme oranına ulaşarak ekonomimize büyük katkı sağladı. Tarımsal hasılamız ise bir önceki yıla göre yüzde 20 artarak 334 milyar liraya yükseldi. Tarımsal hasılada Avrupa’daki liderliğimiz devam ediyor.
“Tarım ve gıdada net ihracatçı ülkeyiz”
Geçtiğimiz yıl tarım ve gıda ürünleri ihracatımız bir önceki yıla göre yüzde 5 artarak yaklaşık 21 milyar dolara ulaştı. Bazıları bu gerçeklere gözlerini kapatsa da Türkiye tarım ve gıda ürünlerinde net ihracatçı bir ülkedir. Yine geçtiğimiz yıl tarım ve gıda ürünleri dış ticaret fazlamız yüzde 9 artışla 5,5 milyar dolara yükseldi. Toplam bitkisel üretim miktarımız da önceki yıla göre 9 milyon ton artışla 126 milyon tona çıktı. Meyve ürünlerinin tamamına yakınında kendimize yeter durumdayız. Çoğu üründe ihracatçı konumdayız.”
Salgın şartlarına rağmen canlarını dişlerine takarak tarlasını eken, biçen, üreten tüm çiftçilere teşekkür eden Erdoğan, “Bu yıl üreticilerimize toplam 24 milyar lira tarımsal destek sağlayacağız. İnşallah çalışmalarımızı artırarak yerli ve milli üretim anlayışıyla tarımda büyümeye ve yeterliliğimizi güçlendirmeye devam edeceğiz.” diye konuştu.
Bakan Pakdemirli: “Tablo iç açıcı değil”
Programda konuşan Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli, Suyun bu yüzyılın en kıymetli ve en stratejik kaynaklarından birisi olduğuna vurgu yaparak, son yüzyılda suyumuzu hor kullandığımıza ve su kaynaklarının azaldığına dikkati çekti.
Pakdemirli, “Bugün insanoğlu; altın gibi metaller, petrol gibi karbon yakıtlar için mücadele ederken, yakın zamanda su ve gıdayla ilgili mücadelelere şahit olacağız. Çünkü Dünyadaki sulak alanların maalesef yüzde 50’si çoktan yok oldu. Dünya nüfusunun, onda birinden fazlası içme suyuna, dörtte birinden fazlası temiz suya erişemiyor. Eğer önlem alınmazsa 2030 yılında dünyadaki mevcut temiz su, ancak ihtiyacın yüzde 60’ını karşılayabilecek. 2050 yılında ise, dünya nüfusunun yarısının susuzluk riski yaşayacağı öngörülüyor. Tablo maalesef hiç iç açıcı değil” dedi.
Son yıllarda küresel ısınmaya bağlı iklim değişikliğinin etkilerinin de ciddi şekilde hissedildiğini belirten Bakan Pakdemirli, “Sanayi devriminden bu güne yaklaşık 200 yıldır, en sıcak dönemleri yaşıyoruz. Geçen yıl, Dünya’da sıcaklık rekorlarının kırıldığı bir dönemi geride bıraktık. 2020 yılında yaşadığımız meteorolojik kuraklığın, önümüzdeki yıllarda, iklim değişikliğinin etkisiyle, daha güçlü şekilde karşımıza çıkacağı bir gerçektir. O nedenle, tedbirlerimizi şimdiden almalı, kaynaklarımızı heba etmeden, elimizdeki suyu en verimli şekilde kullanarak, gelecek nesillere aktarmalıyız” ifadelerini kullandı.
“Su stresi altındaki ülkeler grubundayız”
Kişi başına yıllık 1.340 m3 su varlığı ile su stresi altında olan ülkeler grubunda olduğumuza dikkati çeken Pakdemirli, mevcut suyumuzun yüzde 77’sinin tarım sektöründe kullanıldığını belirtti. Pakdemirli, “Nüfusumuzun, 2050 yılında yüzde 26 artışla 105 milyona ulaşması bekleniyor. 2050 yılındaki bu nüfusu doyurmak için, gıda üretimini bugüne göre yüzde 60 artırmak, bu gıda artışı için de yüzde 15 daha fazla su kullanmak zorundayız. Kısacası, artık suyumuzu yanı başımızda değil, başköşemizde tutmamız gereken bir döneme girdik” dedi.
“Bitkisel üretimde Cumhuriyet tarihinin rekorunu kırdık”
Bu önem çerçevesinde son 19 yılda suya büyük yatırım yapıldığını ve Cumhuriyet tarihinde yapılandan iki kat daha fazla barajı hizmete aldıklarını söyleyen Pakdemirli; “Bu yatırımlar sayesinde, son dönemdeki meteorolojik kuraklığın, tarımsal kuraklığa dönüşmesini önledik. Toplam bitkisel üretimimizi son bir yılda; 9 milyon ton artışla, 126 Milyon tona yükselterek, Cumhuriyet tarihinin rekorunu kırdık. Ayrıca, bugün Ülkemiz, güvenilir içme suyu hizmeti kullanan nüfus oranında yaklaşık yüzde 99 gibi, gelişmiş birçok ülkenin üzerinde bir seviyeye ulaşmıştır” dedi.
2021 yılını ‘Su ve Sulama Yatırımlarında Hamle Yılı’ olarak ilan ettiklerini hatırlatan Bakan Pakdemirli; sulama yatırım bütçesinin 2,4 kat artırılarak 15,3 Milyar liraya çıkarıldığını söyledi. Pakdemirli; “Yeni sulama yatırımlarının tamamını modern ve kapalı sistemde projelendiriyoruz. Bu yıl ise; 51’i baraj olmak üzere toplam 382 tesisi hizmete almayı planlıyoruz” dedi.
Su Şurası, Cumhuriyet tarihinde bir ilk!
Sulama yatırımlarına hız verirken, suyun geleceğini de planladıklarını, Cumhuriyet tarihinde bir ilkin gerçekleştiğini vurgulayan Tarım ve Orman Bakanı, “Bugün, Cumhuriyet tarihinde ilk kez gerçekleşecek 1. Su Şurasını zat-ı alinizin desteğiyle başlatacağız. 1. Su Şurası kapsamında, ilgili bakanlıklar, tüm belediyeler, üniversiteler, STK’lar ve tüm paydaşlarla birlikte suyumuzun geleceğini konuşacak, hedeflerimizi ortaya koyacak ve yol haritamızı belirleyeceğiz” ifadelerini kullandı.
Pakdemirli, 1. Su Şurası’nın içeriğine ilişkin de şunları kaydetti:
“Su güvenliğinden tarımsal sulamaya, su kaynaklarının geliştirilmesinden iklim değişikliğine, su hukukundan havza bazında su yönetimine kadar tüm konulara, 7 ay boyunca tüm paydaşlarla birlikte detaylı olarak çalışacağız. 15 yıl aradan sonra Üçüncü Tarım-Orman Şurası’nı 2019 yılında gerçekleştirdik ve vakit kaybetmeden Eylem planımızı hazırlayıp, uygulamaya geçtik. Şimdi de aynı şekilde 1. Su Şurası’nı başarıyla tamamlayıp, Eylem planımızı hazırlayarak, suyumuzu korumak, verimli kullanmak ve gelecek nesillerimizi bir damla suya muhtaç etmemek adına, belirlediğimiz faaliyetleri tek tek hayata geçireceğiz.”
