Çelik: Ne oldu da yüzde 33 zam yaptınız

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Faruk Çelik, ekmek zammına ilişkin yaptığı açıklamada, fırıncılara sert çıktı. Ekmek üreticilerine seslenen Çelik, ‘Ekmekte maliyet 48 kuruş, bütün karları koyduğunuzda 61 kuruş oluyor, ne değişim oldu da yüzde 33 zam yaptınız’ dedi.

Tarım Bakanı Faruk Çelik, katıldığı bir televizyon programında, Rusya ile yaşanan krize yönelik, “1 Ocak itibarıyla Rusya’ya meyve-sebze ihracatında bir durdurma var. Rusya’nın Türkiye’den toplam sebze-meyve ithalatı yıllık 750 milyon dolar. Oysa bizim Rusya’dan tek kalem buğday alımımız 1.1 milyar dolar. Biz Rusya’dan buğday alımını kessek daha büyük zarar veririz. Ama bunu yapmıyoruz, sabırlıyız. Yaşananların bedelini çiftçiye ödetmek doğru değil. Hava sahası ihlâlini Rus çiftçisi yapmadı ki” dedi.

“İşletme eksikliklerini milletin ekmeği ile oynayarak gideremezler”

Çelik, ekmek zammı ile ilgili ekmek üreticilerine rest çekti. “Ya bize gelip açıklama yapacaklar ya da fiyatı düşürecekler” diyen Bakan Çelik, ”Ne değişim oldu da yüzde 33 zam yaptınız ekmeğe?” şeklinde konuştu.

Ekmek fiyatının 1,25 lira olduğunu kaydeden Çelik, ”Ekmek fiyatında serbest piyasaya sığınmalarını kabul etmiyoruz” diyerek sert çıktı. Bakan Çelik, şöyle konuştu: “Bu yüksek bir fiyat. Biz maliyeti çıkardık. Ekmekte maliyet 48 kuruş, bütün karları koyduğunuzda 61 kuruş oluyor. Milimetrik bayi karı, asgari ücret artışı da içinde olmak üzere yaptığımız hesaptan çıkan ücret 61 kuruş. Ya gelecek bize ‘maliyetlerimizde şu şu artış oldu’ diyecekler, bunu yapamıyorlarsa da fiyatı düşürecekler. Ekmek fiyatında zam için serbest piyasaya sığınmalarını kabul etmiyoruz. Girdilerde böyle bir zamma sebebiyet verecek bir artış olmamıştır. Kendi işletme eksikliklerini milletin ekmeği ile oynayarak gideremezler. Bunun standardı bulunmalıdır. İşletme yanlışlarından doğan hataları da vatandaşın sırtına kimse yüklememelidir.

Bakan Çelik ne demişti?

Bakan Çelik, Marmara Bölgesi Ortak Akıl Toplantısı’nda ekmek fiyatlarındaki zamlara ilişkin şöyle konuşmuştu: “Çıkınız, söyleyiniz, buğday fiyatında geçen yıla bu yıl arasında nasıl bir artış oldu ki yüzde 33’lük ekmeğe, halkın temel, zaruri ihtiyacı olan ekmeğe böyle bir zam yaptınız? Bir veri var mı elinizde? ‘Asgari ücret’ diyorsunuz, asgari ücretin ekmek fiyatına yansıması yüzde 6’dır. Ekmek maliyetini çıkardık; gram gram, kuruş kuruş ekmeğin maliyeti, 48 kuruş. Eğer 10 bin ekmek üretiyorsanız maliyeti 48, 5 bin ekmek üretiyorsanız maliyeti 54 kuruş. Tek tek, kalem kalem yazmışız. Bursa Büyükşehir Belediyesi, 62 kuruşa 250 gram ekmek satıyor. Bizdeki maliyetlere göre, elektrik ve doğalgaz maliyetlerine baktığınızda, 60-61 kuruş civarında nihai bütün karları da ilave ettikten sonra bir maliyet oluyor ve bunun üzerinde kar ederek, Bursa Büyükşehir Belediyesi bu satışı gerçekleştiriyor. Ankara Büyükşehir Halk Ekmek de 75 kuruşa 250 gram ekmek satıyor, ‘Kar ediyoruz’ diyor. Doğru. Buradan Melih Bey’e de sesleniyorum, biraz fazla kar ediyorsun, biraz indir. Vatandaşın zaruri ihtiyacı bu. Konu, ekmekteki maliyet konusu değil, üretim girdileri meselesi değil. Ekmekte, işletmecilik hatalarından kaynaklanan bir bedeli tüketiciye ödetmeye kimsenin hakkı yok. Yok böyle bir şey. Sen 5 bin değil, bin, 2 bin ekmek üreteceksin, iş yerini açarken gerekli fizibilite çalışmalarını yapmayacaksın veya kayıt dışılı fırın olarak çalışacaksın, siz bu işletmecilik yanlışınızı getirip maliyetlere ilave ederseniz bu çok büyük bir haksızlıktır. Buna bizim müsaade etmemiz söz konusu değil. Bu fiyatların serbest piyasada oluşmasından yanayız ama ortada maliyetler varsa, ortada olağan üstü bir durum söz konusu değilse bu fiyatları yüzde 30’un üzerinde artıracak bir cesaret nasıl mümkün olabiliyor? Bu kararlarınızı gözden geçirin. Listenizi çıkarın, gelin oturalım, bizim yaptığımız maliyet hesabının neresinde sizin ‘Doğru değil’ diyebileceğiniz bir yer var, getirin önüme koyun. Nihai olarak bayi karı, fırıncının karı, sigortası, yol masrafı, ham maddesi de mayası da aklınıza ne geliyorsa hepsi, bütün karları içinde maliyeti ve nihai satış fiyatı, 61 kuruş olması gereken ekmeğin bugün 1 ve 1,25 liraya satılıyor olmasını kabullenmek mümkün değildir.”