Çay bitkisinin çok sayıda türü bulunsa da, çay üretimi amacıyla yalnızca bilimsel adı Camellia sinensis türü ticari olarak yetiştiriliyor. Bu tek tür çay ağacından da beyaz, yeşil, siyah ve oolong gibi çok sayıda farklı çay ürünü elde edilebiliyor. Bilim insanları bu farklılığın ardındaki genetik şifreyi çözmek için yola çıktı…
İçmeye hazır bir çayın tadı; çayın çeşidi, yetiştiği ortam ve işlenme biçimi gibi etkenlere göre şekilleniyor. Hasat edilen çaylara uygulanan kurutma, parçalama, buhara tutma ve harmanlama gibi işlemlerin her biri son ürünü doğrudan etkiliyor.
Çayın tadı üzerinde fazlasıyla etkili olan bir diğer unsur da çay bitkisinin genetik özellikleri. Çinli bilim adamları, bugüne dek hakkında pek bilgi sahibi olunmayan bu konuyu araştırdı.
Çinli bilimciler çayın genetik özelliklerini inceledi
Çin Bilimler Akademisi Kunming Botanik Enstitüsü’nde botanik profesörü olan Lizhi Gao ve arkadaşları, kaliteli çay ve çayın genetik özellikleri üzerine bir araştırma yaptı.
Araştırma sonuçlarını Molecular Plant dergisinde yayınlayan ekibin analizi, çayda bulunan karmaşık DNA dizilimi nedeniyle 5 yılda tamamlanabildi. Bilim insanlarının çay yaprakları hakkında çok daha detaylı bilgi sahibi olmasını sağlayacak olan sonuçlardan bazıları oldukça şaşırtıcı.
Çay, kahveden çok daha karmaşık yapıda!
Örneğin, çay genomunda 3 milyar çift gen olduğu belirlendi. Bu rakam kahve genomunun 4 katı.
Camellia türü bitkilerin tümünün, çayın esas tadını sağlayan kateşin maddesini üretebildiği biliniyordu. Araştırmada; kateşin ve kafein üretiminden sorumlu genlerin, ticari olarak yetiştirilen Camellia sinensis türünde çok daha yüksek seviyede ifade edildiği de tespit edildi. Bu, bilim insanlarının halihazırda tahmin ettiği bir durum olsa da ilk kez somut şekilde ispatlanmış oldu.
Bitki genetik uzmanı Lizhi Gao yaptığı açıklamada “Laboratuvarımız 20’nin üzerinde bitki genomunu sıraladı ve birleştirdi” dedi.
Araştırmadan elde edilen sonuçlar çay yetiştirmenin yanında, tıbbi ve kozmetik amaçlı bitki yetiştirmede de kullanılabilecek.
