Gluten hassasiyeti konusunun medyada giderek daha fazla yer tutmaya başladığı günümüzde birçok kişi buğday tüketiminden kaçınıyor. Çoğu kişi buğday ile ilişkili bir tıbbi sorunları tespit edilememesine rağmen glutensiz ürünler tükettiklerinde kendilerini daha iyi hissettiklerini söylüyor. Bazı çevreler bunun sorumluluğunu modern buğday cinslerine atarken yapılan son araştırma bunun doğru olmadığını ortaya koydu.
Journal of Agricultural and Food Chemistry dergisinde yayınlanan çalışmada, atalık tabir edilen ve nesilden nesile bozulmadan aktarılarak geçen buğday cinsleri ile ıslah çalışmaları sonucu ortaya konulan modern cinsler arasında, bağırsak sağlığına etki yönünden bir fark olmadığı ortaya koyuldu.
Çölyak ya da benzeri gluten hassasiyeti olan kişiler buğday ürünleri yediklerinde bağırsak rahatsızlıkları ve enflamasyon geçiriyorlar. Ancak buğdayın sağlıklı insanlarda böyle bir etkisi olup olmadığı konusunda bilgimiz henüz az. Bazıları, bazı türlerin seçilerek üretilmesi anlamına gelen ıslah sürecinde buğdayın bağırsak sağlığını olumsuz etkileyecek bir şekilde değiştiğini iddia ediyor.
1800’lerde ekilen ile 2000’lerde ekilen buğday karşılaştırıldı
Araştırmaya göre 1800’lerin sonundan 1940’lara kadar ABD’de yaygın olarak üretilen çeşit “Turkey” adı verilen cinsti. Daha sonra ıslah çalışmaları ile daha yüksek verimli, böcek ve hastalıklara karşı daha dayanıklı cinsler elde edildi. ABD’de 2012 yılında ekimi başlanan “Gallagher” cinsi, halihazırda ülkenin Great Plains (Büyük Düzlükler) olarak adlandırılan bölgesinde en fazla üretilen buğday çeşidi.
Araştırmacılar modern Gallagher cinsinin sağlıklı farelerde Turkey ve Kharkof cinsi atalık buğday türlerine göre daha fazla gastrointestinal soruna neden olup olmadığını inceledi. Fareler öncelikle yüksek düzeyde yağ ve şeker içeren, kronik enflamasyon ve hastalıklarla bağlantılandırılan Batı tipi diyetle beslendiler. Daha sonra yiyeceklerine bir insanın normal ya da yüksek tüketimine denk gelecek şekilde atalık veya modern cinsler karıştırıldı.
Her iki cins buğdayla beslenen farelerde de bağırsak enflamasyon belirtileri aynı oldu. Atalık buğdayla beslenen farelerde enflamasyona neden olduğu bilinen interleukin-17 maddesinin hafifçe daha düşük olduğu görüldü. Ancak modern buğdayla beslenenlerde ince bağırsaklarda bulunan ve vili adı verilen tüycüklerin yapısının iyileştiği de tespit edildi.
Bu sonuçlar, modern buğday çeşitlerinin sağlıklı farelerde bağırsak geçirgenliğine veya enflamasyona atalık çeşitlerden daha fazla etki etmediğini gösterdi.
