Bağırsak bakterileri, hayvanlarda ve insanlarda yapılan çalışmalara göre, motor nöron hastalıklarında rol oynuyor olabilir. Deneyler bazı bakteri türlerinin ve ürettikleri kimyasalların hastalığın hızını değiştirdiğini gösteriyor. İsrail’deki Weizmann Enstitüsü’ndeki ekip, “mikrobiyomun” (bağırsak bakterileri) otizm ve Parkinson hastalığını değiştirdiğini öne süren bir çalışma olduğunu söyledi.
Motor nöron hastalıkları nedir?
Motor nöron hastalıkları beyin ve omurilikten gelen mesajların kaslara ulaşmasını engelleyen bir hastalık grubudur. Kaslara giden sinyallerin boşa gitmesine neden olur hareket etme, yemek yeme ve hatta nefes alma yeteneğini etkiler.
Hastalığın en sık görülen şekli amyotrofik lateral sklerozdur (ALS) ve yaşam beklentisi genellikle semptomların başlamasından iki ila beş yıldır. Fizikçi Stephen Hawking, nadiren motor nöron hastalığı şeklinde yarım yüzyıldan fazla yaşadı.
Mikrobiyom nedir?
Vücudumuz insandan daha fazla bir bakteri gibidir. Vücudunuzdaki tüm hücreleri sayarsanız, sadece %43’ü insan hücresidir. Gerisi bizim mikrobiyomumuzdur ve bakteri, virüs, mantar ve tek hücreli archaeaları içerir.
İnsan genomu – bir insan için genetik materyallerin tamamı – gen adı verilen 20.000 bölümden oluşur. Ancak mikrobiyomda bulunan bütün genleri bir araya getirirsek bu rakam 2 milyon ila 20 milyon mikrobik gen arasında değişiyor. Bu genom ikinci genom olarak bilinir ve alerji, obezite, inflamatuar barsak hastalığı, Parkinson, kanser ilaçlarının çalışıp çalışmadığı ve hatta depresyon ve otizm gibi hastalıklarla bağlantılıdır.
Mikrobiyom dahil mi?
Nature dergisinde ayrıntılı olarak yapılan deneyler, ALS olmak için genetik olarak tasarlanmış fareleri kullandı.
Hayvanların semptomları, bağırsak mikrobiyomlarını öldürmek için bir doz antibiyotik aldıktan sonra çok daha ciddi bir hal aldı. Farelerin kas ve beyin dokusundaki farklılığı görebilen araştırmacı Prof Eran Elinav “Çok şaşırdık” dedi.
Ekip, bağırsak mikroplarına odaklandı ve hastalıklı farelerde çok daha yüksek veya daha düşük sayılarda var gibi görünen 12 tür bakteri buldu. Bu bakterileri, bir seferde bir tür olmak üzere, ALS farelere veren araştırmacılar bazılarının hastalığı daha ciddi yaptığını keşfetti.
Bir tür bakteri olan Akkermansia muciniphila hastalığın hızını yavaşlattı. Prof Elinav verdiği demeçte, “Ancak hiçbir şekilde hastalığı durdurduğumuzu, tedavi ettiğimizi veya tersine çevirdiğimizi ima etmiyoruz.” dedi.
Ancak bağırsak bakterileri beyni nasıl etkiler?
Prof Elinav, “Bakteriler bağırsakta bulunur, ancak hastalık bağırsaktan çok uzaktadır” dedi. “Çalışma hipotezimiz, bu, kan dolaşımına nüfuz edebilecek küçük moleküllerin salgılanması ve daha sonra farklı organlarla gitmesidir” dedi.
Araştırmacılar, Akkermansia muciniphila tarafından üretilen ve hastalıklı farelere enjekte edildiklerinde durumlarını da iyileştiren, nikotinamid adı verilen bir kimyasal belirlediler. Kimyasalın oksidatif stresi en aza indirgeme ve sağlıklı nöron işlevini daha uzun süre korumada yer aldığı düşünülmektedir.
Bu insanlarda da çalışıyor mu?
İnsanlarda bazı erken aşama çalışmaları vardır.
Hasta olan 37 kişinin incelemesinde kanda, mikrobiyomda ve spinal sıvılarında sağlıklı insanlara göre farklı kimyasallar bulundu. Yine, bağırsak mikroplarında ve vücuttaki nikotinamid seviyelerinde farklılıklar bulundu.
Ancak, bu, insan araştırmasının sınırıdır ve daha fazla deneme yapılması planlanmaktadır.
Bu hastalara yardımcı olur mu?
Daha fazla araştırma, hastalığın hızını değiştirebilecek ve insanlara daha fazla zaman kazandırabilecek bir ilacı tanımlayacaktır. Weizmann ekibi motor nöron hastalığını önlemenin veya iyileştirmenin bir yolunu beklemiyor.
Profesör Elinav şunları söyledi: “Bu korkusuz, yıkıcı bir hastalık. “ALS’i yavaşlatacak bir şey yapmak, yapabileceğimiz neredeyse hiçbir şeye sahip olmadığımız bir hastalıkta çok önemli bir adım.”
