Dünyanın en hızlı hareket eden kıtasal tektonik plakası olan Avustralya, kuzey yönünde hızla ilerliyor. Kıtanın ilerleme hızı o kadar fazla ki, yer bilimcilere göre mevcut harita koordinatları şimdiden 1,5 metre geri kaldı.
Bir devlet kuruluşu olan Yer Bilimi Avustralya’da Veri Yöneticisi olarak görev yapan Jan Aksa, insanların değişen coğrafi koordinatlar nedeniyle şaşkın olduğunu ve konuyla ilgili ilginç sorular sorduğunu aktardı.
“Komşumun havuzu artık benim mülküm sayılır mı?” şeklinde soruların geldiğini ifade eden Dan Jaksa, bu durumu havuzun koordinatının, dünyanın geri kalanına kıyasla 1,5 metre değişmesiyle açıklıyor.
Avustralya her yıl 7 santimetre hareket ediyor
Jaksa, Avustralya’nın kıtasal tektonik plakasının her yıl 6,2 ile 7 santimetre arasında kuzeye doğru hareket ettiğini, bu değişimin henüz harita sistemlerine yansımadığını söyledi.
Haritalandırma sistemlerine dayanan haritalar ve navigasyon sistemleri, Avustralya’nın 1994 yılındaki konumuna dayanıyor.
Tektonik plakalar arasındaki gerilimin birikmesiyle ortaya çıkan depremler, kıtaların ve deniz tabanının yapısını değiştiriyor ve kıtaları saniyeler içerisinde kaydırabiliyor.
Jaksa ve araştırma ekibindeki diğer araştırmacılar bugünlerde yaptıkları çalışma ile Avustralya’nın dünya üzerindeki yerini belirlemek ve yeniden ayarlamak için çalışıyor.
Avustralya’nın Jeosantrik (dünyanın merkezine ait) Noktası isimli yeni hesaplama 2017 yılında yayınlanacak ve kıtanın konumunu milimetrik bir doğrulukla işaretleyecek.
GPS sistemlerini kullanan cihazlar için düzeltme şart
Avustralya’nın koordinatlarının 1,5 metrelik bir kaymanın gerisinde kalması, küresel konumlandırma sistemlerini (GPS) kullanan teknolojileri olumsuz etkiliyor.
Bu sorun son 50 yılda 2. kez yaşanıyor.
Jaksa’ya göre, bu konuda hiçbir şey yapmamanın ortaya çıkardığı maliyet, konuyu çözmek için harcanacak maliyetten daha fazla.
Jaksa, “şu anda mevcut bilgilerin fiziksel konumla aynı olmaması nedeniyle, akıllı cihazların her şeyi ayarlaması gerekiyor. İnsansız araç gibi akıllı ulaşım sistemleri uygulamalarında, 1,5 metrelik bir hata, yanlış şeride geçmenize neden olabilir. Bu nedenle, bahsettiğim sistemlerin kullandığı harita bilgisinin GPS ile uyumlu olması gerekiyor.” dedi.
Avustralya plakası
Büyük tektonik plakalar arasında yer alan Avustralya plakası, büyük oranda güney yarı kürede yer alıyor. Avustralya plakası, Avustralya kıtasını, Tazmanya’yı ve Yeni Gine, Yeni Zelanda ve Hint Okyanusu havzasının bazı kısımlarını kapsıyor.
Yeni çalışmalara göre, eskiden Hindistan plakası ile Hint okyanusu hizasında birleşmiş olan Avustralya plakasının 3 milyon yıl önce tekrar ayrıldığı düşünülüyor.
