Avrupa Konseyinin bazı plastik ürünlerin çevreye etkisinin azaltılması konulu tebliğ taslağı, Çevre, Halk Sağlığı ve Gıda Güvenliği Komitesi raportörü tarafından incelendi. Rapor 22 Ekim’de yapılacak Avrupa Parlamentosu toplantısında oylanacak.
Avrupa Konseyinin tek kullanımlık plastik ürünlerin kullanımının sınırlandırılmasını konu alan tebliğ taslağı, Çevre Komitesi raportörü Frédérique Ries tarafından incelendi. 22 Ekim’de Avrupa Parlamentosu tarafından oylanacak raporda taslak üzerindeki değişikliklere ve görüşler yanında konuyla ilgili verilere de yer verildi.
Kullan-at toplum okyanusları çöpe çevirdi
Son 65 yılda 8 milyar tonun üzerinde plastik üretildiği belirtilen raporda bunun 6 milyar tonundan fazlasının atık haline geldiğine dikkat çekildi. “Kullan-at” toplumun okyanusları çöp kutusuna çevirdiği ifade edilen yazıda deniz kirliliğinin %85’inin plastik kaynaklı olduğu, bunların yarısını ise tek kullanımlık plastik malzemelerin oluşturduğu ifade edildi.
Raporda her yıl Avrupa’nın 150 bin, dünyanın ise 8 milyon ton plastiği denizlere attığı vurgulanırken, bu şekilde devam ederse 2050’de denizlerde balıktan daha çok plastik olacağı söylendi. İklim değişikliği konusunun aksine, itiraz eden taraf bulunmayan bu veriler sonucu Avrupa Komisyonu tek kullanımlık plastikler konusunda mevzuat teklifini 28 Mayıs’ta yayınladı. Komisyon Avrupa deniz ve kıyılarındaki kirliliğin %70’ini oluşturan 10 çeşit plastik kaynağını hedeflemekte.
Plastik çatal, bıçak, tabak yasaklanacak
Alınacak önlemler şu şekilde sıralanıyor:
- Dokuz cins tek kullanımlık plastik ürünün AB çapında yasaklanması. Bunlar çatal, bıçak, kaşık, yemek çubuğu, tabak, kulak pamuğu, içecek pipeti, içecek karıştırıcılar ve balon çubukları olarak sıralandı.
- Üye ülkelerin tek kullanımlık plastiklerin ciddi oranda azaltılması yönünde alternatifler, örneğin yiyecek ve içecekler için taşıma kapları geliştirilmesi. Bu yönde atılan önemli adımlardan biri 50 mikrondan ince hafif plastik poşetlerin kademeli olarak yasaklanması oldu.
- 2025’e kadar içecek ambalajlarının %90’ının geri toplanması.
- Hijyenik ürünler dışında ilgili tüm ürünler için üretici sorumluluğu sisteminin geliştirilmesi. Bu sayede geri toplama, temizlik ve toplumda farkındalık yaratma girişimlerinin maliyeti karşılanabilecek.
22 milyar Avroluk çevresel zararın önüne geçilecek
Komisyonun bu tebliğin çevre ve ekonomi için faydalı olmasını beklediği ifade ediliyor. Girişimler sonucunda 2030’a kadar 22 milyar Avroluk bir çevresel zararın önüne geçilmesi yanında; üreticilerin 3,2 milyar Avro uyum maliyetine karşı tüketicilerin 6,5 milyar Avro tasarruf edeceği de hesaplanıyor.
Raportör gıda ve içecek kaplarının kullanımının azaltılması yönünde hedef belirlenmesi, plastik şişelerin ayrı olarak toplanması, plastik filtreli sigaralar konusunda DSÖ’nün tavsiyelerinin uygulanarak hedefli azaltıma gidilmesi, 15 mikrondan ince ultra hafif plastik poşetlerin de hedeflere dahil edilmesi gibi görüşlerini de rapora dahil etti.
