Ambalaj atık yönetiminde yeni dönemin kodları

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, 1 Ocak 2018 tarihi itibariyle yürürlüğe giren yeni Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine açıklık getirdi.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından hazırlanan ve 27 Aralık 2017 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği, 1 Ocak 2018 tarihinde yürürlüğe girdi.

Yönetmelik konusunda bilgilendirdi

Bakanlık, 2011 yılında çıkartılan yönetmeliği yürürlükten kaldıran yeni yönetmeliğin, piyasaya sürenleri ilgilendiren hükümlerine, sıkça sorulan sorular adıyla açıklık getirdi. İşte o sorular ve Bakanlığın yanıtları:

31 Mart 2018’e kadar yapılması gereken piyasaya süren, ambalaj üreticisi ve tedarikçi bildirimleri, hangi yönetmelik kapsamında yapılacaktır?

31 Mart 2018’e kadar yapılması gereken söz konusu bildirimler, 2017 yılı faaliyetleri esas alınarak yapılacağından 24.8.2011 tarihli ve 28035 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan “Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği” kapsamı dahilinde yapılacaktır.

Alışveriş poşetleri yönetmelik kapsamında

Yönetmelik kapsamındaki ambalajlarda değişiklik olmuş mudur?

Evet, Yönetmeliğin Ek-1’inde yer alan Ambalaj Tanımına İlişkin Açıklayıcı Örnekler revize edilmiştir. Daha önce ambalaj olarak değerlendirilmeyen “alışveriş poşetleri”, “ambalajlamada kullanılan plastik, metal ve benzeri şeritler” gibi bazı ürün ve malzemeler artık ambalaj olarak değerlendirilmektedir. Yönetmeliğin yürürlük tarihi olan 1/1/2018 tarihinden itibaren kapsama alınan ambalajlar için piyasaya süren, üretici ve tedarikçi bildirimleri 2018 yılı faaliyetine istinaden 2019 yılından itibaren başlayacaktır.

Geri kazanım hedeflerinin yerine getirilmesindeki muafiyet sınırı nedir?

Muafiyet sınırı 3.000 kg’dan 1.000 kg.’ a düşürülmüştür. Piyasaya sürdüğü ambalaj miktarı yıllık 1.000 kg ve altında olan işletmeler için sadece bildirim yükümlülüğü bulunmakta olup, bu işletmeler geri kazanım hedeflerinden (belgelendirme) muaftır. Uygulama, piyasaya sürenlerin 2018 yılı faaliyetlerine istinaden yapacakları 2019 yılı bildirimlerinden itibaren başlayacaktır.

Piyasaya Süren firmaların yükümlülüklerini yerine getirme seçeneklerinden biri olan “Belediye ile sözleşme yapabilme seçeneği” kaldırılmış mıdır?

Evet, Piyasaya Sürenler geri dönüşüm/geri kazanım hedeflerini yerine getirmek amacıyla ambalajlarına depozito/iade sistemi uygulayabilir veya yetkilendirilmiş kuruluşa sorumluluklarını devredebilir. Yetkilendirilmiş Kuruluşlar ile anlaşma yöntemi ile depozito/iade sistemi birlikte kullanılabilir olup, birden fazla yetkilendirilmiş kuruluş ile anlaşmak da mümkündür. Daha önce ambalaj bilgi sistemine yüklenmiş olan ve süresi devam eden Belediye - Piyasaya Süren sözleşmelerinin sistem üzerindeki "Sözleşme Bitiş Tarihi" 31.12.2017 olarak, yeni yönetmeliğin yürürlük tarihi doğrultusunda düzenlenmiştir.

Bildirimler için son tarih

Piyasaya süren, tedarikçi ve ambalaj üreticisi olan firmaların bildirimleri Ambalaj Bilgi Sistemi üzerinden yapabilmeleri için son tarih nedir?

Bildirimler için son tarih Mart ayı sonu olarak belirlenmiştir. Ayrıca yükümlülüğünü yetkilendirilmiş kuruluş aracılığıyla yerine getiren piyasaya sürenler, yapacakları sözleşmenin en geç Haziran ayı sonuna kadar Ambalaj Bilgi Sistemi üzerinden gönderilmesini sağlamalıdırlar.

Yönetmelikte ambalaj atığı üreticilerinin ambalaj atıklarını bedelli veya bedelsiz verme hükmü bulunmakta mıdır?

Yönetmelikte bedele ilişkin herhangi bir hükme yer verilmemiştir. Belediyelerce hazırlanmış ve uygulamaya konulmuş bir yönetim planı çerçevesinde faaliyetler yürütülüyorsa, plan kapsamında yer alan tüm atık üreticileri ambalaj atıklarını diğer atıklardan ayrı biriktirerek “belediyelerce belirlenen şekilde” belediyenin toplama sistemine veya atık getirme merkezlerine vermekle yükümlüdür.

Ambalaj atıklarının yönetimi

Hava alanları, organize sanayi bölgeleri bünyesindeki tüm tesisler ve diğer sanayi işletmeleri tarafından ambalaj atıklarının yönetimi nasıl sağlanacaktır?

Belediyenin yönetim sistemi dışında kalan sivil hava ulaşımına açık hava alanları ve organize sanayi bölgeleri bünyesindeki tüm tesisler ambalaj atıklarının oluştukları noktada diğer atıklardan ayrı olarak biriktirerek, dilemeleri halinde belediyenin toplama sistemine veya ilgili alanda faaliyet gösteren atık işleme (toplama-ayırma, geri dönüşüm/kazanım) tesislerine verebilirler. Ambalaj atıklarını cinslerine göre (cam, plastik, metal vb.) ayrı biriktirerek kendi imkanları dahilinde bu atıkları geri dönüştürmek üzere lisanslı tesislere verebilecek durumda olan sanayi işletmeleri ambalaj atıklarını ilgili alanda faaliyet gösteren atık işleme (toplama-ayırma, geri dönüşüm/kazanım) tesislerine veya belediyenin toplama sistemine verebilirler.

Hava alanları ambalaj atığı yönetim planı hazırlamak zorunda mı?

Yönetmelikte hava alanlarının yönetim planı hazırlama zorunluluğu kalkmıştır. Hava alanları dilemeleri halinde belediyenin ambalaj atığı yönetim planına dahil olabilir veya oluşan ambalaj atıklarını ambalaj atığı işleme tesislerine vermek suretiyle yönetimini kendileri sağlayabilirler.

AVM ve satış noktaları ambalaj atıklarını belediyenin toplama sistemine vermek zorunda mıdır?

AVM ve satış noktaları belediye yönetim sistemi içerisinde yer alan atık üreticileri olduklarından, belediyelerce hazırlanmış ve uygulamaya konulmuş bir yönetim planı kapsamında olan tüm AVM’ler ve satış noktaları atık getirme merkezi kurmuş olsa dahi faaliyetleri sonucu oluşan ambalaj atıklarını oluştukları noktada diğer atıklardan ayrı biriktirmek ve belediyelerce belirlenen şekilde belediyenin toplama sistemine vermekle yükümlüdür.

Ambalaj atığı üreticilerinin yükümlülüklerinin belirlendiği 13. maddede belirtilen  “… belediyenin toplama sistemine veya atık getirme merkezlerine vermekle yükümlüdür” hükmü hangi sınıf atık getirme merkezlerini (1.2. ve 3.sınıf) kapsamaktadır? Bu merkezlerde toplanan ambalaj atıkları nereye verilecektir? 

Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliğinin 13. maddesinde atık getirme merkezlerine yönelik yapılan atıf sınıf ayrımı yapılmaksızın tüm atık getirme merkezlerini kapsamaktadır.  Bu merkezlerde toplanan atıkların da yine sınıf ayrımı yapılmaksızın yönetim sistemi içinde bulunulan belediyelerin ambalaj atığı toplama sistemine verilmesi zorunludur. Belediyelerin ambalaj atığı toplama sistemi dışında kalan atık getirme merkezlerinde ise; bu atıkların Bakanlığımızdan gerekli lisansa sahip herhangi bir atık işleme tesislerine gönderilmeleri mümkündür.

Depozitolu ambalajlar

Depozito/iade sistemi ile piyasaya sürenlerin geri topladıkları ambalajlardan; kullanım ömrü dolmuş, artık kullanılmayacak durumda olan ambalaj atıklarının sadece lisanslı/geçici faaliyet belgeli geri dönüşüm tesislerine verilmesi zorunlu mudur?

Söz konusu ambalaj atıkları lisanslı/geçici faaliyet belgeli geri dönüşüm/geri kazanım tesislerine verilebileceği gibi lisanslı/geçici faaliyet belgeli toplama ayırma tesislerine de verilebilir.

Plastik poşetler Ocak 2019’den itibaren parayla satılacak

Alışveriş poşetleri ambalaj mıdır?

Kağıt veya plastik alışveriş poşetleri (Yönetmelikte torba olarak geçmektedir) 1/1/2018 tarihi itibariyle Yönetmelik kapsamına ambalaj olarak dahil edilmiştir. Toptan ve/veya perakende olarak mal veya ürünlerin satışının yapıldığı satış noktaları alışveriş poşeti kullanımını en aza indirmek amacıyla gerekli tedbirleri alarak, piyasa sürdükleri alışveriş poşetlerinin bildirimini ambalaj bilgi sistemi üzerinden yapmak ve bu bildirime istinaden geri dönüşüm/geri kazanım hedeflerini sağlamakla yükümlüdür. Alışveriş poşetleri için piyasaya süren, üretici ve tedarikçi bildirimleri 2018 yılı faaliyetine istinaden 2019 yılından itibaren başlayacaktır.

Plastik alışveriş poşetleri 1/1/2019 tarihinden itibaren satış noktalarında ücreti karşılığı verilecektir.