Gıda ürünlerinin daha uzun süre taze kalmasını sağlayan trans yağ kullanımının, yarattığı sağlık sorunları nedeniyle Danimarka ve ABD’de yasaklanması, konuyu Türkiye’nin de gündemine taşıdı. Sanayiciler Türkiye’deki ürünlerde trans yağ oranının AB margarin standartlarını aşmadığını dile getirdiler.
“Oran, sıfıra yakın”
Trans yağ kullanımına ilişkin tartışmalar üzerine harekete geçen Mutfak Ürünleri ve Margarin Sanayicileri Derneği (MÜMSAD), Türkiye genelinde çalışma başlatıyor. Dernek yapacağı çalışmayla, ürünlerde kullanılan trans yağ oranlarını ortaya koyacak. MÜMSAD Başkanı ve Yaşar Holding Yönetim Kurulu Üyesi Taşkın Tuğlular, margarinlerin trans yağ içermediğini belirterek, “Türkiye’nin önde gelen margarin üreticileri trans miktarını minimize eden teknolojileri uzun zamandır kullanıyor. Sıfır değil ama yüzde 0.5 gibi sıfıra çok yakın bir oran söz konusu” dedi. Tuğlular, ürün etiketlerine "trans yağ içermez" ibaresi koymayı planladıklarını da kaydetti.
‘Markalı ürün kullanın’ uyarısı
MÜMSAD üyesi Ülker’in İstişare Kurulu üyesi Metin Yurdagül de, markalı ve MÜMSAD üyesi şirketlerin ürünlerini tercih eden tüketicilerin endişe etmesini gerektirecek bir durum olmadığını belirterek, “Trans yağ oranım sıfır diyebilen ülke zaten yoktur. Türkiye için de bu durum geçerli” dedi. Yurdagül, derneğin araştırmasının kısa sürede tamamlanacağını, böylece kamuoyuna daha ayrıntılı açıklama yapabileceklerini söyledi.
Gıda sanayicileri kadar fast food sektörü de trans yağ tartışmasından rahatsız. Burger King Türkiye Temsilcisi Caner Dikici, üst ve alt limit gibi standartlar olmadığını ancak restoranlarında “trans sıfır” yağ asidi kullanımı için gerekli hazırlıkları yaptıklarını belirtti. Kızartmalarda kullanılan bütün yağların bozulma gösterdiğini de hatırlatan Dikici, “Önemli olan yağın kalitesinin kontrolüdür. Yağın dibinde kalıntı oluşmuşsa, artık ömrünü tamamlamış demektir. Biz de zaten buna dikkat ediyoruz” şeklinde konuştu.
Tekirdağ Üniversitesi Gıda Mühendisliği Bölümü’nden Doçent Doktor Orhan Dağlıoğlu, margarin ve fırın ürünlerinin trans yağ içeriğinin oldukça yüksek olduğunu iddia ederken, Gıda Mühendisleri Odası Başkanı Petek Ataman ise her margarinin trans yağ içermediğini söyledi. Bunun kullanılan teknolojiyle ilgili bir sorun olduğunu belirten Ataman, “Çünkü trans yağ asidi oluşumunu önleyen ya da çok düşük miktarda kalmasını sağlayan kimi teknolojiler olduğu söyleniyor” şeklinde konuştu. Ataman, ürün ambalajlarında “Trans yağ içermez” ibaresi kullanılabilmesi için denetleme yapılması gerektiğini de vurguladı.
Trans yağ asidi, doymamış bitkisel yağın doyurulması işlemi sırasında ortaya çıkıyor. Ürünün dayanıklılığını artıran ve yağın akmasını önleyen bir özelliği var. Karıştırıldıkları ketçap, bisküvi, çikolata, pasta gibi ürünlerin raf ömrünü uzatıyor ve lezzetini koruyor. Kızartmada yağın defalarca kullanılabilmesini sağladığı için fast food’lara da maliyet avantajı getiriyor. Tereyağ gibi süt ürünlerinde ise doğası gereği az miktarda var. Ancak zararları asıl tartışılan, hidrojenize edilmiş bitkisel yağlarda yüksek orandaki trans yağlar. Hidrojenizasyon işlemi sırasında oluşan trans yağ asitlerinin kötü kolestrol oluşumunu hızlandıran bir etkisi var. Bu nedenle sağlık sorunlarına yol açıyor ve dolayısıyla sağlığa yönelik harcamaları artırıyor. İlk kez 4 yıl önce Danimarka’da uygulamaya konulan yasağın ardından ABD’de Temmuz ayında yürürlüğe girmek üzere yasak kararı aldı.
