Türkiye’nin Rusya’dan S-400 hava savunma sistemlerini satın almasının ardından Cumhuriyetçi Senatörler, Amerika’nın Hasımları ile Yaptırımlar Yoluyla Mücadele Yasası’nın (CAATSA) işletilmesi amacıyla yasa tasarısı sundular. Konuyu senatörlerle yaklaşık 1,5 saat görüşen ABD Başkanı Donald Trump, senatörlerin ikna olmaması halinde yasadaki 12 kalem yaptırımdan en az 5’ine onay vermek durumunda kalacak. Peki CAATSA nedir?
Türkiye’nin Rusya’dan S-400 hava savunma sistemlerini satın alması üzerine, ABD Savunma Bakanlığı Pentagon, Türkiye’nin F-35 yeni nesil savaş uçağı programına katılımının askıya alındığını açıklamıştı.
Senatörler ne istiyor?
Ancak F-35 programında gerçekleşen yaptırımları yeterli bulmayan Cumhuriyetçi senatörler, Amerika’nın Hasımları ile Yaptırımlar Yoluyla Mücadele Edilmesi Yasası (CAATSA) kapsamında yeni yaptırımlar için Senato’da tasarı sunmuştu.
Senato Yabancı İlişkiler Komitesi’nin üst düzey üyesi olan Demokrat Bob Menendez de, hafta başında Trump’a gönderdiği mektupta, Rusya rejimine uygulanan yaptırımların Türkiye’ye tepki verilmemesi durumunda ağır yara alabileceği uyarısında bulunarak, Türkiye’ye yaptırım uygulanmasını önermişti.
Bir önceki Başkan Barack Obama döneminde Türkiye’ye Patriot hava savunma sistemlerinin satışına onay verilmediği için Türkiye’nin Rus S-400’leri tercih ettiğini belirten ABD Başkanı Donald Trump, bu konuda Türkiye’nin hatası olmadığı belirterek, yaptırım uygulanmasından yana değil. Trump, bu nedenle 23 Temmuz’da Beyaz Saray’da 40’ı aşkın Cumhuriyetçi senatörle yaklaşık 1,5 saat süren bir toplantıda, Türkiye’ye uygulanacak olası yaptırımları görüştü.
Toplantısı sonrası basına herhangi bir resmi açıklama yapılmazken, yaptırımlar konusunda sabırlı olunması ve yumuşak davranılması, yaptırım uygulanacaksa bile bunların geri döndürülebilir olması ve Mart 2020’ye kadar zaman tanınmasını isteyen ABD Başkanı Trump’ın senatörleri ikna etmesinin zor olduğu ve CAATSA’daki 12 yaptırımdan en az 5’ine onay vermek durumunda kalacağı belirtiliyor.
CAATSA nedir?
ABD Başkanı Donald Trump’ın imzasıyla 2 Ağustos 2017’de yürürlüğe giren Amerika’nın Hasımları ile Yaptırımlar Yoluyla Mücadele Edilmesi Yasası (CAATSA), İran, Kuzey Kore ve Rusya’ya uygulanan yaptırımlara temel teşkil ediyor.
Yasanın 231’inci maddesi, “Rusya Federasyonu’nun savunma ya da istihbarat sektörleriyle ya da bunlar adına çalışan kurum ve kişilerle önemli düzeyde alışverişte bulunan kişi ve kurumlara yaptırım uygulanmasını” öngörüyor. Türkiye’ye Rusya’dan S-400 hava savunma sistemi almasıyla sebebiyle yaptırım uygulanması da söz konusu maddeye dayanılarak isteniyor.
Trump’ın önündeki 12 yaptırım seçeneği
Donald Trump, yasa gereği 70 sayfalık CAATSA metninde yer alan 12 yaptırım kaleminden en az 5’ini seçmek zorunda kalacak. İşte Trump’ın önündeki o seçenekler:
- Yaptırım kapsamına alınan kişi ve kurumlara ihracat-ithalat bankası desteğinin kesilmesi,
- Mal ve teknoloji ihracatı ruhsatı verilmemesi,
- ABD mali kuruluşlarından kredi tedarik edilmemesi,
- Uluslararası mali kuruluşlardan kredi verilmemesi,
- Mali kurumlara ABD Merkez Bankası ile doğrudan alışveriş yapma izni verilmemesi,
- Yaptırım kapsamına alınan kişi ya da kurumlarla ihale ya da sözleşme yapılmaması,
- Döviz üzerinden işlem yapılmasının yasaklanması,
- Mali kurumlar ve bankalar arasında ödeme ya da kredi transferlerinin yasaklanması,
- Yaptırım kapsamına alınan kişi ya da kurumların ABD topraklarında gayrimenkul sahibi olmasının yasaklanması,
- ABD kişi ve kurumlarının yaptırım kapsamına alınan kişi ya da kurumlardan sermaye ya da borç alışverişinin yasaklanması,
- Yaptırım kapsamına alınan kişilere ABD’ye giriş yasağı,
- Yaptırım kapsamına alınan kişi ve kurumlara benzer işlevi olan üst düzey görevlilere de yaptırım uygulanması.
