2 Nisan Dünya Otizm Farkındalık Günü’nde kamuoyunun dikkatini otizme çekmek için başlatılan Mavi Işık Yak Kampanyası’nın (Light It Up Blue) Türkiye elçisi olan Tohum Otizm Vakfı’nın çağrısı ile Türkiye’de ikonik binalar mavi ışıkla aydınlatılacak. İnsanlar mavi giyecek ve sosyal medya hesapları üzerinden #otizmemaviışıkyak etiketi ile otizmle ilgili mesajlar vererek “otizmin farkında, onların yanında” olduklarını ifade edecekler.
Nisan ayı boyunca dünyanın gündeminde olacak otizmin görülme sıklığı, günümüzde çok büyük bir hızla artıyor. Doğuştan gelen ve genellikle yaşamın ilk üç yılında fark edilen gelişimsel bir farklılık olan otizm tanısı 1985 yılında her 2.500 çocuktan 1’ine konulurken, bugün doğan her 54 çocuktan 1’i otizm riski ile dünyaya gelmektedir.
Erken tanı ve yoğun sürekli eğitimle, otizmli bir çocuk yeniden doğabilir!
Çocuğun çevresi ile yeterli sosyal ilişkiler kuramaması, dil-iletişim alanında belirgin gelişimsel sorunlar göstermesi ve takıntılı davranış biçimlerine sahip olması ile tanımlanan otizmin günümüzde bilinen tek çaresi erken tanı ile yoğun, sürekli özel eğitim.
Bilimsel araştırmalar, erken tanı ve doğru bir eğitim yöntemi ile yoğun olarak eğitim alan çocukların yaklaşık yüzde ellisinde otizmin belirtilerinin kontrol altına alınabildiğini, gelişim sağlanabildiğini, hatta bazı otizmli çocukların ergenlik yaşına geldiklerinde diğer arkadaşlarından farkı kalmadığını gösteriyor.
Işıklar Otizm Farkındalığı için yanacak!
BM’nin otizmin hızlı artışı karşısında kamuoyunun dikkatini çekmek için deklare ettiği 2 Nisan Otizm Farkındalık Günü’nde, “Otizme Mavi Işık Yak” Kampanyası’nın Türkiye elçisi Tohum Otizm Vakfı’nın çağrısı ile otizm farkındalığına destek vermek için akşam saatlerinde 15 Temmuz Şehitler Köprüsü, Fatih Sultan Mehmet Köprüsü başta olmak üzere, İzmir Saat Kulesi, Masal Şato, Diyarbakır’da Surlar, Amasya Kalesi gibi birçok yapı mavi ışıkla aydınlanacak.
Kampanya için destek çağrısı yapan Tohum Otizm Vakfı Genel Müdürü Suat Kardaş, şunları söyledi:
“Günümüzde her 54 çocuktan 1’i otizm riski ile doğuyor, her 20 dakikada 1 çocuk otizm tanısı alıyor. ‘Otizm farkındalığında neredeyiz?’ sorusuna cevap bulmak amacıyla yola çıktığımız ve 3.’sünü gerçekleştirdiğimiz “Türkiye’deki Bireylerin Otizm Algısı ve Bilgi Düzeyi” araştırması farkındalığın yıllar içinde nasıl arttığını gösteriyor. Araştırma sonuçları umut verici olsa da otizmin belirtileri ile erken tanı ve eğitimin önemi konusunda farkındalık çalışmalarının artırılmasının kritik olduğunu gördük. Hal böyleyken herkesin bu farkındalık hareketinin parçası olması çok önemli.
‘Otizme Mavi Işık Yak’ kampanyasına destek olmak için bugün mavi giyebilir, #otizmemaviışıkyak etiketi ile sosyal medya paylaşımları yapabilir, binaların mavi ışıkla aydınlanmasını sağlayabilirsiniz. Otizmli çocuklarımıza ve gençlerimize ışık olmak isteyen herkesi, otizmi gündeme taşıyarak Türkiye’nin otizme bakışının dönüşmesine, otizmli bireylerin daha iyi anlaşılmasına katkıda bulunmaya ve sosyal medya paylaşımları ile kampanyaya destek vermeye davet ediyoruz.”
Otizmli bireylerin iş hayatına katılımları için Erasmus Projesi
Otizm spektrum bozukluğu olan bireylerin daha aktif ve kapsamlı bir şekilde hem iş dünyasında hem de sosyal yaşamda yer alabilmelerine katkı sunmayı amaçlayan “Otizmli Bireylerin Üretkenliğinin Arttırılması ve İşgücü Piyasasına Geçişlerinin Desteklenmesi” Erasmus+ projesi, Bursa İŞKUR ve proje ortakları tarafından hayata geçiriliyor.
Bursa Çalışma ve İş Kurumu’nun liderliğinde 4 farklı ülkeden, 7 farklı kurumun ortaklığını kapsayan Erasmus projesi kapsamında; Türkiye, Fransa, Hollanda ve İngiltere’de proje koordinasyon toplantıları düzenlenecek. Söz konusu ülkelerde otizmli bireylerin istihdamı konusunda yapılan iyi uygulamalar gözlemlenerek, projenin gidişatı ile ilgili partnerler arası bilgi ve deneyim paylaşımı sağlanacak. Projeyle birlikte otizmli bireylerle çalışan iş koçlarının yetkinliklerinin arttırılarak, otizmli bireylerin istihdamının arttırılması hedefleniyor.
Kamu ve özel sektörü ortak bir hedefte bir araya getiren projenin detayları, 2 Nisan Dünya Otizm Farkındalık Günü’nde düzenlenecek bir webinarla kamuoyunun bilgisine sunulacak.
“Otizmli Gençlerin Üretkenliğinin Arttırılması ve İstihdama Geçişlerinin Desteklenmesi” projesinde; Bursa Çalışma ve İş Kurumu’nun yanı sıra Vivre et Travailler Autrement (Fransa), Amsterdam Autisme Academie (Hollanda), Aspire-Igen (İngiltere), Maltepe Üniversitesi, Eker Süt Ürünleri ve Pandora X Yazılım firması ortak hareket ediyor.
“Otizmli Bireyler İş Gücünde” projesi
Erasmus+ projesinin ortakları arasında yer alan Eker Süt Ürünleri, 2018 yılından bu yana Tohum Otizm Vakfı’nın iş birliğiyle “Otizmli Bireyler İş Gücünde” projesini yürütüyor. Eker, “Otizmli Bireyler İş Gücünde” projesiyle otizmli bireylere bağımsız yaşam ve istihdam imkânı yaratarak, toplumsal fayda sağlamaya odaklanırken diğer kurumlara da örnek olmayı amaçlıyor. Proje kapsamında, otizmli yetişkin bireyler iş ve yaşam koçlarının desteği ile fabrika ortamında çalışarak, düzenli gelir elde etme ve sosyal hayata karışabilme imkânına sahip oluyor. Şu anda 8 otizmli bireyi istihdam eden Eker, bu sayıyı 12 kişiye çıkarmayı hedefliyor.
Otizmli bireyler için “Öyle Söyleme!”
Abdi İbrahim Otsuka Medikal Direktörlüğü; 2 Nisan Dünya Otizm Farkındalık Günü’nde otizm hastalığı hakkında yerleşmiş önyargılara ve yanlış bilgilere dikkat çekti. Otizm teşhisi konulan bireylere yönelik dışlayıcı ve damgalayıcı dille mücadelede geçen yıl başlatılan “Öyle Söyleme!” hareketi de çok kritik bir rol oynuyor.
Doğuştan gelen ya da yaşamın ilk yıllarında ortaya çıkan karmaşık bir nöro-gelişimsel farklılık olarak tanımlanan otizme, beynin yapısını ya da işleyişini etkileyen bazı sinir sistemi sorunların yol açtığı düşünülüyor.
Ekonomik durum ya da çocuk yetiştirme gibi faktörlerle hiçbir ilişkisi bulunmayan otizm spektrum bozukluğu, her coğrafyada, her toplumda ve ailede rastlanan bir rahatsızlık. Tedavide en önemli faktör ise erken teşhis. Erken tanı ve doğru bir yöntemle yoğun olarak eğitim alan çocukların yaklaşık yüzde ellisinde, otizmin belirtileri kontrol altına alınabilmekte, hatta bazı otizmli çocukların ergenlik yaşına geldiklerinde diğer arkadaşlarından farklı kalmamaktadır.
Her 54 çocuktan birine otizm teşhisi konuluyor
İşte otizmle ilgili çarpıcı bazı veri ve bilgiler:
- Her 54 çocuktan 1’inin otizm tanısı aldığı tahmin ediliyor.
- Belirtileri bazı ruh hastalıklarını andırsa da bir ruh hastalığı olmayan otizm, erkeklerde kızlara oranla 4.3 kat daha sık görülüyor.
- Otizm spektrum bozukluğu tanılı bireylerin bir kısmında, farklı düzeylerde zekâ geriliğine rastlanıyor.
- Otizm spektrum bozukluğu tanılı bireylerin yaklaşık %10’unda, çok güçlü bellek, müzik yeteneği vb. üstün özelliklere rastlanıyor.
- Aşıların otizme neden olduğu iddiaları gerçeği yansıtmıyor.
- Otizm doğuştan gelen bir yetersizlik dolayısıyla travma sonucu oluşmuyor.
- Genel kanının aksine otizmli bireyler saldırgan değildir, tam aksine şiddete maruz kalmak açısından daha yüksek risk altındalar.
“Öyle Söyleme!” hareketi ile damgalamaya karşı mücadele
Otizmde en az erken tanı ve eğitim kadar toplumun bilinçlendirilmesi de büyük önem taşıyor. Otizmli bireyler ve yakınları önyargılar ve eksik bilgi nedeniyle belli kesimlerce dışlanıyor ve olumsuz yaklaşımlara maruz kalıyor. AİO’nun geçen yıl başlattığı ve büyük destek gören “Öyle Söyleme!” hareketi de toplumda böylesi ötekileştirici dil ve davranış kalıplarının değiştirilmesine ve farkındalık yaratılmasına yönelik çabalara öncülük ediyor.
