BM Kararıyla her yıl kutlanan 15 Ekim Dünya Çiftçi Kadınlar Günü dolayısıyla yapılan açıklamalarda, kadın çiftçilerin yüzde 95’inin sosyal güvenlikten yoksun olduğuna dikkat çekilerek, sisteme katılımları için önlem alınması istendi.
Kadınların bitkisel ve hayvansal üretimde, kaynakların sürdürülebilir kullanımında ve gıda arzının güvenliğinde sahip oldukları önemli konumdan hareketle her yıl 15 Ekim, Dünya Çiftçi Kadınları Günü olarak kutlanıyor.
15 Ekim Dünya Kadın Çiftçiler Günü dolayısıyla yazılı bir açıklama yapan Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, çalışan kadınların 4’te 1’inin tarımda olduğunu belirterek, çalışma hayatının her alanında yer alan kadınların tarımsal üretimde de yaptıkları katkılarla çok önemli roller üstlendiğini vurguladı.
“Kadınlar, tarımın bel kemiği”
Küçük ve orta büyüklükteki işletmelerde emek yoğun işleri çoğunlukla kadınların üstlendiğini ve iş yüklerinin genellikle erkeklerden daha fazla olduğunu söyleyen Bayraktar, kadınların, Türkiye’de büyük bir çoğunluğu küçük işletmelerden oluşan aile tarımının da kalbi olduğunu belirtti.
Bayraktar, “Günde 16-17 saat çalışan kadın çiftçilerimiz, tarımımızın belkemiğidir. Dünyada ve Türkiye’de tarımsal üretim, gıda güvenliği ve beslenmede kadınlar en önemli rolü oynamaktadır” dedi.
Tarımda, mevcut sigorta primleriyle kayıt dışılığın önlenemeyeceğini ve kadın çiftçilere tarım Bağ-Kurunda ayrıcalığın şart olduğunu belirten Bayraktar, “Tarım Bağ-Kur primleri çok yüksek. İndirimsiz aylık 913 lira 8 kuruş, borcu yoksa yüzde 5 hazine teşvik prim indirimi ile 781 lira 37 kuruştur. Çiftçilerimiz bu rakamları ödemekte güçlük yaşıyor” diye konuştu.
Tarımdaki kadınların yüzde 95’i sosyal güvenlik sistemine kayıtlı değil!
TZOB’un da yönetiminde yer aldığı SGK’da genelde çiftçilerin, özelde kadın çiftçilerin mağduriyetleri ve hak kayıplarının giderilmesi için gayret gösterdiklerini belirten Bayraktar, şunları kaydetti:
“Tarımda çalışan kadınların yüzde 95’i sosyal güvenlik sistemine kayıtlı değil. Kadın çiftçilerimizin sosyal güvenlik sistemine katılımının desteklenmesi için teşvik edici önlemler alınmalıdır.
Kadın çiftçilerimiz için senede 90 gün yıpranma payı, primlerin yüzde 50’sinin devlet tarafından ödenmesi başta olmak üzere birçok alanda pozitif ayrımcılık talep ediyoruz.
Bu yıl 27 gün olarak uygulanan, 2023 yılında 30 güne çıkacak olan Tarım Bağ-Kur prim ödeme gün sayısı, 2008 yılında olduğu gibi 15 güne indirilmelidir.
Tarımda çalışan kadınlar, sigortalı olmadan önce gerçekleşen doğum nedeniyle, hizmet borçlanması yapabilmelidir.
Engelli bakımını üstlenen kadın çiftçilere, prim ödemesinde ayrıcalık sağlanmalıdır.”
“Genç kadınlarımızı tarımda tutmalıyız”
Genç kadınların, tarımda kazanamadığı için kırsaldan kaçtığını vurgulayan Bayraktar, “Genç kadınlarımızı tarımda tutmalıyız. Kadınlarımızı kırsalda tutmanın yolu, tarım Bağ-Kur primi ile ilgili yapılacak düzenleme, girdi fiyatlarına yapılacak müdahale ve tarımın her alanında zamanında verilecek desteklerden geçmektedir” diye konuştu.
Tarımda çiftçiler, özellikle de kadın çiftçiler eğitilmeden verimliliğin sağlanamayacağını işaret eden Bayraktar, “Kadın çiftçilerimizin eğitimi, tarımda modern tekniklerin uygulanmasını kolaylaştıracak, verimliliği ve kaliteli üretimi artıracak, ülke tarım ve ekonomisine büyük katkı sağlayacaktır” dedi.
Bayraktar, kadın çiftçilerin sorunlarını her platformda dile getirmeye devam edeceklerini bildirerek, 15 Ekim Dünya Çiftçi Kadınlar Gününü kutladı.
TVHB’nin Dünya Kadın Çiftçiler Günü açıklaması
Türk Veteriner Hekimleri Birliği (TVHB) Merkez Konseyi Başkanı Ali Eroğlu da, yazılı bir açıklama yaptı.
Gelişmekte olan ülkelerde tarımsal iş gücünün yüzde 50’sini, daha az gelişmiş ülkelerde ise yüzde 70’ini kadınların oluşturduğuna işaret edilen açıklamada, şunlar kaydedildi:
“Kırsalda yaşayan kadınlar, tarımsal faaliyetlerdeki iş gücüne azımsanmayacak boyutta katkı sunmakta, ailenin bakımını üstlenmekte, tarımsal üretime, beslenme ve gıda güvenirliğine önemli katkılar yapmaktadırlar. Daha net bir ifadeyle, Dünyada kadınlar kırsal ekonominin bel kemiğidir.
Ülkemizde çalışan kadınların yaklaşık olarak %30’u tarımdadır. Tarım çalışanlarının %41’ni de (2 milyon 200 bin) kadınlar oluşturmaktadır.
“Kırsal cazip hale getirilmeli”
COVID-19 Pandemisi ile tarımsal üretim ve gıda arzı güvenliği dünyanın ve ülkemizin öncelikli konuları arasında yer almıştır. Tüm ülkelerde, kendine yetecek ve sürdürülebilirliği sağlayacak üretim modelleri üzerinde daha ciddi çalışmalara hız verilmiştir.
Ülkemizde kırsaldan ayrılan insanların üretimden kopması sebebiyle kırsalın cazip hale getirilmesi hayati derecede önem arz etmektedir. Kırsal nüfusun hızla azalmasına karşı gerekli politikalar bir an önce uygulamaya konulmalıdır. Kırsalın yok olması, üretimin yok olması demektir.
Bitkisel üretimde ve hayvancılıkta sürdürülebilirlik açısından çiftçi ve yetiştirici kadınlarımızın emeklerinin karşılığını almaları, taleplerinin karşılanması ile sorunlarının çözüme kavuşturulması gerekmektedir.
Üretimin her aşamasına aktif şekilde katılan kadın çiftçilere yönelik eğitim programları ve sertifikalandırma çalışmalarının yoğunlaştırılması, sürdürülebilir tarım-hayvancılık tekniklerinin öğretilmesi, düşük faizli tarımsal kredilerden faydalanmaları için öncelik tanınması ve girişimciliğin teşvik edilmesi, sosyal güvenlik hakları yönünden tam güvence altına alınmaları sağlanmalıdır.”
“Kadın çiftçilerin desteklenmesi; hepimiz için etik sorumluluk, devlet için Anayasal zorunluluktur”
Tarım ve Gıda Etiği Derneği (TARGET) Yönetim Kurulu da, 15 Ekim Dünya Kadın Çiftçiler Günü dolayısıyla bir basın açıklaması yaptı.
“Kır kadınlarının güçlendirilmesi ve desteklenmesi hepimiz için bir etik sorumluluk, Devlet için ise bir Anayasal zorunluluktur” denilen açıklamada, Türkiye’de her alanda var olan toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin kırsal kesimde ve tarımda daha da derinden yaşanmaya devam ettiği kaydedildi.
Tarımsal faaliyetlerin her türlüsüne yoğun olarak katılan kadınların, başta toprak olmak üzere üretim araçlarının mülk sahipliğinde, bankaların tarımsal kredi kayıtlarında, girdi alımı ve ürün satışı süreçlerinde, kooperatif yönetimlerinde, hatta kooperatif üye defterlerinde hemen hemen hiç görünmediklerinin altı çizilen açıklamada, şöyle denildi:
“Kadın, tarımda ücretsiz aile işçisi”
“Ev ortamında durmadan çalışan, temizlik ve yemekle uğraşan, çocukların ve yaşlıların bakımını yapan kır kadınları bu ağır hane içi iş yükleri yanında, özellikle ücretsiz aile işçisi olarak aile işletmelerinde ve geçimlik tarımda yoğun olarak çalışırlar. Ülkemizdeki tarımsal emeğin en az yarısını oluşturan bitkisel üretim ve hayvan yetiştiriciliğindeki çalışmalarını adeta ev işlerinin uzantısı olarak doğal bir biçimde sahiplenirler. ‘Ben de çiftçiyim’ demezler. Genellikle mekanizasyona ve teknolojiye dayanmayan en ağır işleri yaparlar. Yaptıklarının zorluğundan şikâyet etmezler, yorulmaya hakları olduğunu düşünmezler. Zorlu yaşamlarını kadın olmanın yazgısı gibi algılarlar.
Kadınların erkeklerle eşit fırsatlara ve olanaklara erişiminin sağlanması, tarımda üretimi ve üretkenliği artırmanın en güvenli ve gerçekçi yoludur. Bu eşitlik, yoksullukla mücadele ve yetersiz beslenmenin aşılması gibi diğer önemli amaçlar için de çok önemlidir. Ayrıca, kadınlar birer anne olarak, geleceği düşünürler ve koruyucudurlar. Bu anlamda kadınlar doğal kaynakların korunması ve hayvan refahı gibi konularda erkeklerden çok daha duyarlıdırlar.
“Kadınların tarıma katkısı görmezden gelinmesin”
Kadınların tarıma yaptıkları büyük katkının görmezden gelinmesi, onların tarımdaki rolüne gereken önemin verilmemesi ve toplumsal cinsiyet eşitsizliklerinin tarımda da sürüp gitmesi, etik değerleri odağa alan, toplumun esenliğine dayalı, emeğe ve doğaya saygılı, adil ve paylaşımcı yeni bir tarım ve gıda sistemi yaratmanın önündeki en önemli engellerden biridir.
Dünya Kadın Çiftçiler Gününde alın teriyle soframızı zenginleştiren kadın çiftçilere şükranlarımızı sunuyor, tarımda kadın emeğine adil gelir, kır kadınlarına eşit fırsatlar ve eşit söz hakkı sağlanmasının mutlaka ve ivedilikle gerçekleştirilmesini diliyoruz.”
“Tarıma verilen emek boşa çıkmaz”
Açıklamasında 15 Ekim Dünya Kadın Çiftçiler Günü ve 16 Ekim Dünya Gıda Günü’nün farkındalığın arttığı, tarıma ve tarımla ilgili işlerde emek sarf eden kadınlarla ilgili daha sağlam adımların atıldığı günler olması gerektiğini belirten TESK Genel Başkanı Bendevi Palandöken de, şunları kaydetti:
“Pandemi süreci bize gösterdi ki, güçlü bağışıklığa sahip olmak altın kural. Bunda da sağlıklı gıdaya kesintisiz ulaşımın önemi ilk sırada. Hem bu sebepten hem de pandeminin ekonomik olarak açtığı yaraların hızlıca sarılması için tarıma daha çok ağırlık verilmeli. Toprağa ve çiftçiye verilen destekler artırılmalı. Dünya Gıda Günü tarımın önemini bir kez daha hatırlatmalı.
“Gıdaya ulaşımın kilit noktası çiftçiler”
Dört mevsimin yaşandığı, tarıma elverişli topraklarda olduğumuz için çok şanslıyız. Bunu pandemi sürecinde daha iyi kavradık. Bağışıklık, dolayısıyla da sağlıklı gıdalara ulaşımın önemini daha iyi anladık. En çok gıda alışverişi yaptık. Gıdaya ulaşımda, sebze, meyve, et, süt, yumurta gibi birçok temel gıda maddesine ulaşımda kilit noktanın çiftçilerimiz olduğu da unutulmamalı. Çiftçilerimizin şartları dünya standartlarında olmalı ki, ülkemiz bu süreçlerden kendi nimetlerinden faydalanarak sapasağlam çıkabilsin. Tarımda sigortalılık oranının yüzde 20’lerde kalması çiftçimiz için kötü bir oran. Çiftçiye ve tarıma verilen destekler artmalı. Toprağa verilen emek asla boşa çıkmaz.
“Kadınlar tarımda ve gıda üretiminde önemli rolde”
Ekonominin kalkınmasında tarımın nasıl yeri büyükse, aynı şekilde bu işte kadının da yeri büyük. Devlet elinin çiftçiye ve tarıma uzatılması, bu noktada olmazsa olmazdır. Cari açık ve enflasyonun düşmesi başta olmak üzere ekonomimizin önemli kalemlerinden biri olan tarım, ancak devlet desteği artırıldığında şahlanacaktır.”
